Avrupa Konseyi Sözleşmeler Dizisi - No. 210
Kadına Yönelik Şiddet
ve Aile
İçi Şiddetin
Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye Dair Avrupa Konseyi Sözleşmesi
İstanbul, 11. V. 2011
 |
The official languages of the Council of Europe are
English and French ( Article 12 of the Statute of the Council of Europe). Only
the treaties published by the Secretary General of the Council of Europe, each
in a separate booklet of the "European Treaty Series" (ETS) continued
since 2004 by the "Council of Europe Treaty Series" (CETS), are
deemed authentic. The translation presented here is for information only.
Giriş
Avrupa
Konseyi üye devletleri ve sözleşmeye imza koyan diğerleri,
İnsan Hakları ve Temel Özgürlüklerin
Korunmasına İlişkin Sözleşme (ETS No. 5, 1950) ve ek Protokolleri, Avrupa
Sosyal Bildirgesi (Şartı) (ETS No. 35, 1961, 1996’da gözden geçirildi, ETS No.
163), İnsan Ticaretine Karşı Avrupa Konseyi Sözleşmesi (CETS No. 197, 2005) ve
Çocukların Cinsel Suistimale ve Cinsel İstismara Karşı Korunmasına İlişkin
Avrupa Konseyi Sözleşmesini
(CETS No. 201, 2007) hatırda tutarak;
Avrupa Konseyi Bakanları Komitesinin Avrupa Konseyi üye
devletlerine gönderdiği aşağıdaki tavsiye kararlarını hatırda tutarak:
Kadınların şiddete karşı korunmasına ilişkin Rec(2002)5 sayılı Tavsiye Kararı,
toplumsal cinsiyet standartları ve mekanizmalarına ilişkin CM/Rec(2007)17
sayılı Tavsiye Kararı, kadın ve erkeklerin çatışmayı önleme ve sona erdirme ve
barışı oluşturmadaki rolüne ilişkin CM/Rec(2010)10 sayılı Tavsiye Kararı ve
ilgili diğer tavsiye kararları;
Kadına karşı şiddet konusunda önemli standartlar
oluşturan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin giderek genişleyen içtihat hukukunu
göz önüne alarak;
Medeni ve Siyasi Haklara İlişkin
Uluslararası Sözleşme (1966), Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklara İlişkin
Uluslararası Sözleşme (1966), Kadına Karşı Her Türlü Şiddetin Ortadan
Kaldırılmasına İlişkin Birleşmiş Milletler Sözleşmesi (“CEDAW”, 1979) ve İhtiyari
Protokolünün yanı sıra CEDAW Komitesinin kadınlara karşı şiddete ilişkin 19
No.lu Genel Tavsiye Kararı, Çocuk Haklarına İlişkin Birleşmiş Milletler
Sözleşmesi (1989) ve İhtiyari Protokolleri (2000) ve Engellilerin Haklarına
İlişkin Birleşmiş Milletler Sözleşmesini (2006) göz önüne alarak;
Özellikle
Uluslararası Ceza Mahkemesi Roma Anlaşmasını (2002) göz önüne alarak;
Özellikle Sivil Şahısların Harp Zamanında Korunmasıyla
ilgili Cenevre Sözleşmesini (IV) ve sözleşmenin ilgili I ve II no.lu Ek
Protokollerini ve uluslararası insani haklarının temel ilkelerini hatırda
tutarak;
Kadına karşı
şiddetin ve aile içi şiddetin her türünü kınayarak;
Kadınlarla erkekler arasında de jure ve de facto eşitliğin
gerçekleştirilmesinin kadına karşı şiddetin önlenmesinde temel bir unsur
olduğunun bilincinde olarak;
Kadına karşı şiddetin, kadınlarla erkekler arasında
tarihten gelen eşit olmayan güç ilişkilerinin bir tezahürü olduğunu ve bu eşit
olmayan güç ilişkilerinin, erkeklerin kadınlara üstünlüğüne, kadınlara karşı ayrımcılık
yapmalarına ve kadınların tam anlamıyla ilerlemelerinin engellenmesine yol
açtığının bilincinde olarak;
Kadına karşı şiddetin yapısal özelliğinin toplumsal
cinsiyete dayandığını ve kadına karşı şiddetin, kadınların erkeklere nazaran
daha ast bir konuma zorlandıkları en önemli sosyal mekanizmalardan biri
olduğunun bilincinde olarak;
Kadınların ve genç kızların aile içi şiddet, cinsel
taciz, ırza geçme, zorla evlendirme, sözde “namus” adına işlenen suçlara ve
kadınların ve genç kızların insan haklarının ciddi bir
biçimde ihlalini oluşturan ve kadınlarla erkekler arasında
eşitliğin sağlanmasının önünde büyük bir engel olan kadın sünneti gibi ciddi
şiddet türlerine sıklıkla maruz kaldığının çok büyük bir kaygıyla bilincinde
olarak;
Silahlı çatışmalarda sivil halkı ve özellikle de
kadınları yaygın veya sistematik ırza geçme ve cinsel şiddet şeklinde
etkileyen, devam edegelen insan hakları ihlallerinin mevcudiyetinin ve gerek
çatışmalar esnasında gerekse çatışmalardan sonra toplumsal cinsiyete dayalı
şiddetin artma potansiyelinin bilincinde olarak;
Kadınların ve genç kızların erkeklerden daha fazla oranda
toplumsal cinsiyete dayalı şiddet riskine maruz kaldıklarının ve erkeklerin de
aile içi şiddetin mağdurları olabileceğinin bilincinde olarak;
Çocukların, aile içi şiddetin tanığı olmak da dahil olmak
üzere, aile içi şiddetin mağduru olduklarının bilincinde olarak;
Kadına karşı şiddet ve aile içi şiddetten arınmış bir Avrupa
yaratmayı hedef edinerek, Aşağıdaki hususlarda görüş birliğine varmışlardır:
Bölüm I – Maksatlar,
tanımlar, eşitlik ve ayrımcılık yapılmaması, genel yükümlülükler
Madde 1 –
Sözleşmenin Maksatları
1
Bu sözleşmenin maksatları şunlardır:
a
kadınları her türlü şiddete karşı
korumak ve kadına karşı şiddeti ve aile içi şiddeti önlemek, kovuşturmak ve
ortadan kaldırmak;
b
kadına karşı her türlü ayrımcılığın
ortadan kaldırılmasına katkıda bulunmak ve kadınları güçlendirmek de dahil
olmak üzere, kadınlarla erkekler arasında önemli ölçüde eşitliği yaygınlaştırmak;
c
kadına karşı şiddet ve aile içi
şiddetin tüm mağdurlarının korunması ve bunlara yardım edilmesi için kapsamlı
bir çerçeve, politika ve tedbirler tasarlamak;
d
kadına karşı şiddeti ve aile içi
şiddeti ortadan kaldırma amacıyla uluslararası işbirliğini yaygınlaştırmak;
e
Kadına karşı şiddet ve aile içi
şiddetin ortadan kaldırılması için bütüncül bir yaklaşımın benimsenmesi
maksadıyla kuruluşların ve kolluk kuvvetleri birimlerinin birbiriyle etkili bir
biçimde işbirliği yapmalarına destek ve yardım
sağlamak.
2
Tarafların söz konusu Sözleşmenin
hükümlerini etkili bir biçimde uygulamalarını sağlama amacıyla bu Sözleşmede
spesifik bir izleme mekanizması oluşturulmuştur.
Madde 2 – Sözleşmenin Kapsamı
1
Bu Sözleşme, aile içi şiddet de dahil olmak üzere,
kadınları orantısız bir biçimde etkileyen, kadına karşı her türlü şiddet için
geçerli olacaktır.
2
Taraflar bu Sözleşmeyi tüm aile içi şiddet mağdurları
için uygulamaya teşvik edilir. Taraflar bu Sözleşmenin hükümlerinin
uygulanmasında toplumsal cinsiyete dayalı şiddetin kadın mağdurlarına özel
olarak dikkat göstereceklerdir.
3
Bu Sözleşme, barış zamanında ve silahlı çatışma
durumlarında geçerli olacaktır.
Madde 3 –
Tanımlar
Bu Sözleşme maksatlarıyla:
a
“kadına karşı şiddetten”, kadınlara
karşı bir insan hakları ihlali ve ayrımcılık anlaşılacak ve bu terim, ister
kamu ister özel yaşamda meydana gelsinler, söz konusu eylemlerde bulunma
tehdidi, zorlama veya özgürlüğün rastgele bir biçimde kısıtlanması da dahil
olmak üzere, kadınlara fiziksel, cinsel, psikolojik veya ekonomik zarar ve acı
verilmesi sonucunu doğuracak toplumsal cinsiyete dayalı tüm şiddet eylemleri
olarak anlaşılacaktır;
b
“aile içi şiddet”, eylemi
gerçekleştiren, mağdurla aynı ikametgahı paylaşmakta olsun veya olmasın veya
daha önce paylaşmış olsun veya olmasın, aile içinde veya aile biriminde veya
mevcut veya daha önceki eşler veya birlikte yaşayan bireyler arasında meydana
gelen fiziksel, cinsel, psikolojik veya ekonomik şiddet eylemleri olarak
anlaşılacaktır;
c
“toplumsal cinsiyet”, herhangi bir
toplumun, kadınlar ve erkekler için uygun olduğunu düşündüğü sosyal anlamda
oluşturulmuş roller, davranışlar, faaliyetler ve özellikler olarak anlaşılacaktır;
d
“kadınlara karşı toplumsal cinsiyete
dayalı şiddet”, bir kadına karşı, kadın olduğu için yöneltilen veya kadınları
orantısız bir biçimde etkileyen şiddet olarak
anlaşılacaktır;
e
“mağdur”, a ve b fıkralarında
belirtilen davranışlara maruz kalan herhangi bir şahıs olarak anlaşılacaktır;
f
“kadın” terimi, 18 yaşından küçük kızları da kapsayacaktır.
Madde 4 – Temel haklar, eşitlik ve ayrımcılık
yapılmaması
1
Taraflar herkesin, özellikle de kadınların, gerek kamu
gerekse özel alanda şiddete maruz kalmaksızın yaşama hakkını yaygınlaştırmak ve
korumak için gerekli olan yasal ve diğer tedbirleri alacaklardır.
–
ulusal anayasalarında veya ilgili
diğer mevzuata kadın erkek eşitliği ilkesini dahil edecek ve bu ilkenin
uygulamada gerçekleştirilmesini temin edeceklerdir;
–
yerine göre, yaptırımların
uygulanması yolu da dahil olmak üzere, kadınlara karşı ayrımcılığı yasaklayacaklardır;
–
kadınlara karşı ayrımcılık yapan yasa ve
uygulamaları yürürlükten kaldıracaklardır.
3
Taraflar bu Sözleşme hükümlerinin,
özellikle de mağdurların haklarını korumaya yönelik tedbirlerin, cinsiyet,
toplumsal cinsiyet, ırk, renk, dil, din, siyasi veya başka tür görüş, ulusal
veya sosyal köken, bir ulusal azınlıkla bağlantılı olma, mülk, doğum, cinsel
yönelim, toplumsal cinsiyet kimliği, sağlık durumu, engellilik, medeni hal,
göçmen veya mülteci statüsü veya başka bir statü gibi, herhangi bir temele
dayalı olarak ayrımcılık yapılmaksızın uygulanmasını temin deceklerdir.
4
Kadınların toplumsal cinsiyete
dayalı şiddete karşı korunması için gerekli olan özel tedbirler, bu Sözleşme
hükümlerince ayrımcılık olarak sayılmayacaktır.
Madde 5 – Devletin yükümlülükleri ve
titizlikle yapması gereken inceleme ve araştırmalar
1
Taraflar kadınlara karşı herhangi
bir şiddet eylemine girişmekten imtina edecek ve devlet yetkililerinin,
görevlilerinin, organlarının, kurumlarının ve Devlet adına hareket eden diğer
aktörlerin bu yükümlülüğe uygun bir biçimde hareket etmelerini temin edeceklerdir.
2
Taraflar, devlet dışı aktörlerce
gerçekleştirilen ve bu Sözleşmenin kapsamı dahilindeki şiddet eylemlerinin
önlenmesi, soruşturulması, cezalandırılması, ve bu eylemler nedeniyle tazminat
verilmesi konusunda azami dikkat ve özenin sarfedilmesi için gerekli yasal ve
diğer tedbirleri alacaklardır.
Madde 6 – Toplumsal cinsiyet konusunda
hassasiyet gerektiren politikalar
Taraflar bu Sözleşmenin uygulanmasına
ve sözleşme hükümlerinin etkilerinin değerlendirilmesine bir toplumsal cinsiyet
bakış açısı katacak ve kadınlarla erkekler arasında eşitliğe ve kadınların
güçlendirilmesine ilişkin politikalarını yaygınlaştıracak ve etkili bir biçimde
uygulayacaklardır.
Bölüm II – Bütüncül
politikalar ve veri toplama Madde 7 – Kapsamlı ve koordineli politikalar
1
Taraflar bu Sözleşme kapsamındaki her türlü şiddetin
önlenmesi ve bu tür şiddet eylemleriyle mücadele edilmesine yönelik ilgili tüm
tedbirleri içeren Devlet çapında etkili, kapsamlı ve birbiriyle koordineli
politikaların benimsenip uygulanmasını mümkün kılacak, gerekli yasal ve diğer
tedbirleri alacak ve kadına karşı şiddete karşı bütüncül bir mukabelede
bulunulmasını temin edeceklerdir.
2
Taraflar ilgili tüm birim, kurum ve kuruluşlar arasında
etkili bir işbirliği sağlanmak suretiyle, ve 1. fıkrada yer alan politikalarla,
mağdurun haklarının, alınan tüm tedbirlerin merkezinde yer almasını temin edeceklerdir.
3
Bu fıkra uyarınca alınacak
tedbirlere, yerine göre, hükümet kuruluşları, ulusal, bölgesel ve yerel
parlamentolar ve yönetimler, ulusal insan hakları kurumları ve sivil toplum
kuruluşları gibi, ilgili tüm aktörler müdahil
olacaktır.
Madde 8 –
Finansal kaynaklar
Taraflar, devlet dışı aktörler ve sivil toplum tarafından
gerçekleştirilenler de dahil olmak üzere, bu Sözleşmenin kapsadığı her türlü
şiddet eylemini önlemeye ve bunlarla mücadeleye yönelik bütüncül politikaların,
tedbirlerin ve programların yeterli bir biçimde uygulanması için uygun finansal
kaynakları ve insan kaynaklarını tahsis edeceklerdir.
Madde 9 – Sivil Toplum Kuruluşları ve sivil toplum
Taraflar kadınlara karşı şiddet uygulanmasıyla mücadelede
aktif bir rol oynayan sivil toplum kuruluşlarının çalışmalarını her düzeyde
takdir ve teşvik edecek ve destekleyecek ve bu kuruluşlarla etkili bir
işbirliği gerçekleştirecektir.
Madde 10 –
Koordinasyon kurumu
1
Taraflar bu Sözleşme kapsamındaki
her türlü şiddeti önleme ve bunlarla mücadeleye yönelik politika ve tedbirlerin
koordinasyonu, uygulanması, izlenmesi ve değerlendirmesinden sorumlu bir veya
birden fazla kurumu belirleyecek veya kuracaktır. Bu kurumlar Madde 11’de
belirtildiği gibi verilerin toplanmasını koordine edecek, verileri analiz
edecek ve sonuçlarının dağıtımını sağlayacaktır.
2
Taraflar bu fıkra uyarınca belirlenen veya oluşturulan
kurumların Bölüm VIII uyarınca alınan tedbirlerin genel mahiyeti hakkında
bilgilendirilmelerini sağlayacaktır.
3
Taraflar bu fıkra uyarınca belirlenen veya oluşturulan
kurumların, diğer tarafların bünyesinde yer alan muadil kuruluşlarla doğrudan
iletişim kurma ve ilişkiler oluşturma yeteneğine sahip olmalarını sağlayacaklardır.
Madde 11 – Veri
toplama ve araştırma
1
Taraflar bu Sözleşmenin uygulanması maksadıyla
aşağıdakileri yapacaklardır:
a
Bu Sözleşme kapsamında kalan her
türlü şiddet olayıyla ilgili birleştirilmemiş istatiksel veriyi düzenli
aralıklarla toplayacaklardır;
b
Bu Sözleşme kapsamında kalan her
türlü şiddet olayının kökünde yatan nedenler ve bunların etkileri, şiddet
olayları, ceza oranlarının yanı sıra, bu Sözleşmenin uygulanması için alınan
tedbirlerin etkililiğini incelemek üzere, bu olaylarla ilgili araştırmaları destekleyeceklerdir.
2
Taraflar bu Sözleşme kapsamında
kalan her türlü şiddet olayının yaygınlığını ve nasıl bir eğilim içinde
olduğunu değerlendirmek üzere, düzenli aralıklarla halk anketleri yapmaya
gayret edeceklerdir.
3
Taraflar uluslararası işbirliğini
harekete geçirmek ve bu alanda uluslararası standartların yerleştirilmesini
sağlamak üzere, bu fıkra uyarınca toplanan bilgileri bu Sözleşmenin Madde
66’sında belirtilen uzmanlar grubuna vereceklerdir.
4
Taraflar bu fıkra uyarınca toplanan
bilgilerin kamuoyunun erişimine açık olmasını sağlayacaklardır.
Bölüm III – Önleme
Madde 12 – Genel yükümlülükler
1
Taraflar kadınların daha aşağı düzeyde olduğu
düşüncesine veya kadınların ve erkeklerin toplumsal olarak klişeleşmiş
rollerine dayalı ön yargıların, törelerin, geleneklerin ve diğer uygulamaların
kökünün kazınması amacıyla kadınların ve erkeklerin sosyal ve kültürel davranış
kalıplarının değiştirilmesine yardımcı olacak tedbirleri alacaklardır.
2
Taraflar herhangi bir gerçek veya hükmi şahsiyetin bu
Sözleşmenin kapsamında kalan her türlü şiddet eylemini önleyecek gerekli yasal
ve diğer tedbirleri alacaklardır.
3
Bu bölüm uyarınca alınan tüm tedbirlerle, belirli
şartlar nedeniyle hassas konuma gelmiş insanların ihtiyaçları göz önüne
alınacak ve karşılanmaya çalışılacak ve tüm tedbirlerin merkezinde mağdurların
insan hakları yer alacaktır.
4
Taraflar özellikle gençler ve erkekler olmak üzere,
toplumun tüm bireylerinin bu Sözleşme kapsamındaki her türlü şiddet olayının
önlenmesine aktif bir biçimde katkıda bulunmasını teşvik etmeye yönelik gerekli
tedbirleri alacaktır.
5
Taraflar kültür, töre, din, gelenek veya sözde “namus”
gibi kavramların bu Sözleşme kapsamındaki herhangi bir şiddet eylemine gerekçe
olarak kullanılmamasını temin edeceklerdir.
6
Taraflar kadınların güçlendirilmesine yönelik program
ve faaliyetlerin yaygınlaştırılması için gerekli tedbirleri alacaklardır.
Madde 13 –
Farkındalığın arttırılması
1
Taraflar bu Sözleşme kapsamındaki her türlü şiddet
eyleminin ortaya farklı şekillerde çıkışı ve bu eylemlerin çocuklar üzerindeki
etkisi ve bu şiddet eylemlerinin önlenmesi ihtiyacı konusunda halk arasındaki
farkındalığın ve anlayışın arttırılması için, yerine göre ulusal insan hakları
kuruluşları ve eşit haklar kuruluşları, sivil toplum kuruluşları ve özellikle
de kadın örgütleriyle işbirliği de dahil olmak üzere, düzenli olarak ve her
düzeyde farkındalık arttırıcı kampanya ve programları yaygınlaştıracak veya uygulayacaktır.
2
Taraflar bu Sözleşme kapsamındaki şiddet eylemlerini
önlemeye yönelik mevcut tedbirler konusundaki bilgilerin halk arasında en geniş
bir şekilde dağıtımını sağlayacaklardır.
Madde 14 –
Eğitim
1
Taraflar, yerine göre, tüm eğitim seviyelerinde resmi
müfredata, kadın erkek eşitliği, toplumsal klişelerden arındırılmış toplumsal
cinsiyet rolleri, karşılıklı saygı, kişisel
ilişkilerde çatışmaların şiddete başvurmadan çözüme kavuşturulması,
kadınlara karşı toplumsal cinsiyete dayalı şiddet ve kişilik bütünlüğüne saygı
gibi konuların, öğrencilerin zaman içinde değişen öğrenme kapasitelerine
uyarlanmış bir biçimde dahil edilmesi için gerekli tedbirleri alacaklardır.
2
Taraflar 1. fıkrada belirtilen ilkeleri yaygın eğitimin
yanı sıra, spor, kültür ve eğlence tesislerinde ve medyada yaygınlaştırılmasına
yönelik gerekli tedbirleri alacaklardır.
Madde 15 – Profesyonel kadroların eğitilmesi
1
Taraflar, bu Sözleşme kapsamındaki her türlü şiddet
eylemlerinin mağdurları veya mağduriyete neden olanlar üzerinde çalışan ilgili
profesyonel kadroların, söz konusu şiddet olaylarının önlenmesi ve tespit
edilmesi, kadın erkek eşitliği, mağdurların ihtiyaçları ve haklarının yanı
sıra, ikincil mağduriyetin önlenmesi konularında uygun bir şekilde eğitimini
sağlayacak veya bu eğitimi güçlendireceklerdir.
2
Taraflar 1. fıkrada sözü edilen eğitimin, bu Sözleşme
kapsamındaki şiddet olayı vakalarının çeşitli kurumlara sevkedildiklerinde
kapsamlı ve uygun bir biçimde ilgilenilmelerini mümkün kılmak üzere, birden
fazla kurum ve kuruluş arasında koordineli işbirliği konusunda eğitimi de
içermesini teşvik edeceklerdir.
Madde 16 –
Önleyci müdahale ve tedavi programları
1
Taraflar ileride meydana gelecek şiddet olaylarını
önleme ve şiddete dayalı davranış kalıplarını değiştirme amacıyla, aile içi
şiddet girişiminde bulunanlar için, kişisel ilişkilerde şiddete başvurmayan
davranışlar benimsemeyi öğretmeye yönelik eğitim programları oluşturulmasını
veya desteklenmesini mümkün kılacak gerekli yasal veya diğer tedbirleri
alacaklardır.
2
Taraflar özellikle cinsel suç işleyenlerin yeniden suç
işlemelerini önlemeye yönelik eğitim programları oluşturulmasını veya
desteklenmesini mümkün kılacak gerekli yasal veya diğer tedbirleri alacaklardır
3
Taraflar 1. ve 2. fıkrada belirtilen tedbirleri
alırken, mağdurların insan haklarının emniyetinin ve desteklenmesinin başlıca
kaygı olmasını ve yerine göre bu programların mağdurlara yönelik özel destek
hizmetleriyle yakın koordinasyon içinde oluşturulup uygulanmasını temin
edeceklerdir.
Madde 17 – Özel sektör ve medyanın katılımı
1
Taraflar, özel sektörü, bilgi ve iletişim teknolojisi
sektörünü ve medyayı, bu sektörlerin
ifade özgürlüğüne ve bağımsızlığına gerekli saygıyı göstererek, kadına yönelik
şiddeti önlemeye ve kadın onuruna saygıyı arttırmaya yönelik politikaların
oluşturulmasına ve uygulanmasına ve bu konularda kılavuzların oluşturulmasına
ve kendi kendini düzenleyici standartların belirlenmesine katılmaya teşvik edecektir.
2
Taraflar özel sektör aktörleriyle işbirliği içinde,
çocuklar, anne babalar ve eğitimciler arasında, zararlı olabilecek, cinsel ve
şiddet içeren aşağılayıcı içeriklere erişim sağlayan bilgi ve iletişim
ortamıyla nasıl baş edileceğine yönelik beceriler geliştirip yaygınlaştıracaktır.
Bölüm IV – Koruma ve destek
Madde 18 – Genel yükümlülükler
1
Taraflar tüm mağdurları daha başka şiddet eylemlerine
karşı korumak için gerekli yasal ve diğer tedbirleri alacaklardır.
2
Taraflar, iç hukukları uyarınca, bu Sözleşmenin 20 ve
22’nci maddelerinde belirtilen genel ve uzman destek hizmetlerine sevk de dahil olmak üzere, mağdurları ve tanıkları bu
Sözleşmenin kapsadığı her türlü şiddet eylemine karşı
korur ve desteklerken; yargı birimleri, savcılar, kolluk kuvvetleri, yerel ve
bölgesel yönetimler dahil, ilgili tüm devlet kurumlarının yanı sıra, sivil
toplum kuruluşları ve ilgili diğer kurum ve kuruluşlarla etkili bir işbirliği
için uygun mekanizmaların mevcudiyetini temin etmek üzere, gerekli yasal ve
diğer tedbirleri alacaklardır.
3
Taraflar bu bölüm uyarınca alınan tedbirlerin:
–
kadınlara karşı şiddetin ve aile içi
şiddetin toplumsal cinsiyet boyutlu bir anlayışa dayalı olmasını ve mağdurun
insan haklarına ve emniyetine odaklanmasını,
–
mağdurlar, mağduriyete neden olanlar
ve çocuklar arasındaki ilişkileri ve bu unsurların daha geniş toplumsal
ortamını da göz önüne alan bütüncül bir yaklaşıma dayalı olmasını,
–
ikincil mağduriyetten kaçınılmasını amaçlamasını,
–
Şiddetin kadın mağdurlarının
güçlendirilmesini ve ekonomik bağımsızlığını amaçlamasını,
–
yerine göre çeşitli koruma ve destek
sistemlerinin aynı binalarda bulunmasına imkan sağlamasını,
–
Çocuk mağdurlar dahil, hassas
konumdaki insanların spesifik ihtiyaçlarına dönük olmasını ve bu imkanların
mağdurlara sağlanmasını temin edeceklerdir.
4
Söz konusu hizmetler, mağdurun şikayette bulunarak dava
açmasından veya mağduriyete neden olanlar hakkında ifade vermesinden bağımsız
olarak sağlanacaktır.
5
Taraflar uluslararası hukuk uyarınca konsolosluk
korumasına veya diğer tür korumaya veya desteğe hakkı olan vatandaşlarına ve
diğer mağdurlara bu tür hizmetleri sağlamak üzere uygun tedbirleri alacaklardır.
Madde 19 –
Bilgi
Taraflar mağdurların mevcut destek hizmetleri ve yasal
tedbirler konusunda anlayabildikleri bir dilde yeterli ve zamanında bilgi
almalarını sağlayacak gerekli yasal veya diğer tedbirleri alacaklardır.
Madde 20 – Genel destek hizmetleri
1
Taraflar mağdurların şiddet eylemi sonrasında
iyileşmelerini kolaylaştıracak hizmetlere erişimini sağlayacak gerekli yasal
veya diğer tedbirleri alacaklardır. Bu tedbirlere gerektiğinde, yasal ve
psikolojik danışmanlık hizmetleri, finansal yardım, konut sağlama, eğitim,
öğretim ve iş bulma yardımı da dahil olacaktır.
2
Taraflar mağdurların sağlık hizmetlerine ve sosyal
hizmetlere erişim sağlamalarını ve söz konusu servislerin yeterli kaynağı
olmasını ve hizmeti sağlayacak profesyonel kadroların mağdurlara yardımcı
olacak ve onları uygun hizmet birimlerine sevk edecek şekilde eğitilmelerini
temin edecek yasal ve diğer tedbirleri alacaklardır.
Madde 21 –
Bireysel/toplu şikayetlerde sağlanacak yardım
Taraflar mağdurların ilgili bölgesel ve uluslararası
bireysel/toplu şikayet mekanizmalarıyla ilgili bilgi sahibi olmalarını ve söz
konusu mekanizmalara erişimini temin edeceklerdir. Taraflar mağdurlara, bu tür
şikayetlerde bulundukları sırada duyarlı ve bilgileye dayalı bir yardım
sağlanmasını destekleyecek ve yaygınlaştıracaklardır.
Madde 22 –
Uzman destek hizmetleri
1
Taraflar bu Sözleşme
kapsamındaki şiddet eylemlerine maruz kalmış mağdurlara, yeterli bir coğrafi
dağılım çerçevesinde, derhal, kısa ve uzun dönemli uzman destek hizmetleri
sağlanması ve bu yönde gerekli düzenlemelerin yapılması için gerekli yasal ve
diğer tedbirleri alacaklardır.
2
Taraflar tüm şiddet mağduru kadınlara ve çocuklarına
uzmanlık gerektiren kadın destek hizmetlerini sağlayacak ve bu yönde gerekli
düzenlemeleri yapacaklardır.
Madde 23 –
Barınaklar
Taraflar mağdurlara, ve özellikle kadın ve çocuklara,
kalacak güvenli yer sağlamak üzere uygun, yeterli sayıda kolayca erişilebilir
barınaklar oluşturmak ve mağdurların yardımına proaktif bir biçimde koşmak
üzere gerekli yasal ve diğer tedbirleri alacaklardır.
Madde 24 – Telefon yardım hatları
Taraflar bu Sözleşme kapsamındaki her türlü şiddet
olayıyla ilgili olarak telefonla arayanlar için, gizliliğe bağlı kalarak veya
arayanların kimliklerinin açıklanmamasına gereken dikkati göstererek, ülke
çapında 7 gün 24 saat esasına göre faaliyet gösteren ücretsiz telefon
hatlarının oluşturulması için gerekli yasal veya diğer tedbirleri alacaklardır.
Madde 25 –
Cinsel şiddet mağdurlarına destek
Taraflar mağdurlar için tıbbi ve adli
tıp muayenesi yapmak, travma desteği ve danışmanlık hizmetleri sağlamak üzere
uygun, yeterli sayıda ve kolayca erişilebilen, ırza geçmeyle ilgili kriz
merkezleri veya cinsel şiddet sevk merkezleri oluşturmak üzere gerekli yasal
veya diğer tedbirleri alacaklardır.
Madde 26 – Çocuk tanıkların korunması ve bunlara
destek sağlanması
1
Taraflar mağdurlara koruma ve destek hizmetleri
sağlanırken, bu Sözleşme kapsamındaki her türlü şiddet olayının çocuk
tanıklarının haklarının ve ihtiyaçlarının gerektiği gibi biçimde göz önüne
alınması maksadıyla gerekli yasal veya diğer tedbirleri alacaklardır.
2
Bu madde uyarınca alınacak tedbirlere bu Sözleşme
kapsamındaki her türlü şiddet olayının çocuk tanıklarına, yaşlarına uygun
psikososyal danışmanlık hizmeti dahil edilecek ve söz konusu tedbirlerle
çocuğun menfaatlerine uygun olarak gereken ilgi gösterilecektir.
Madde 27 –
Haber verme
Taraflar bu Sözleşme kapsamındaki şiddet eylemlerinin
gerçekleştirilmesine tanık olan veya bu tür eylemlerin gerçekleştirildiğine
veya müteakip şiddet eylemlerinin
gerçekleştirilebileceğine dair makul gerekçeleri olan
şahısların bunu yetkili makamlara bildirmelerini teşvik etmeye yönelik gerekli
tedbirleri alacaklardır.
Madde 28 – Profesyonel kadroların bildirimleri
Taraflar iç hukukun belirli meslek sahiplerine getirdiği
mahremiyet ilkesinin, uygun koşullar altında, söz konusu meslek erbabının bu
Sözleşme kapsamında yer alan ciddi bir şiddet eyleminin gerçekleştirildiğine
dair makul nedenleri olması halinde, böyle bir şiddet eyleminin
gerçekleştirildiğini ve müteakip ciddi şiddet eylemlerinin gerçekleştirilebileceğini,
yetkili kurum veya makamlara bildirmesinin önünde engel teşkil etmemesini temin
etmek üzere gerekli tedbirleri alacaklardır.
Bölüm V – Esasa müteallik hukuk
Madde 29 –
Hukuk davaları ve hukuk yolları
1
Taraflar mağdurun saldırgana karşı yeterli hukuki
yollara başvurmasını sağlayacak yasal veya diğer tedbirleri alacaklardır.
2
Taraflar mağdurlara, uluslararası hukukun genel
ilkelerine uygun olarak, güç ve yetkileri dahilinde gerekli önleyici veya
koruyucu tedbirleri almayan devlet makamlarına karşı yeterli hukuki yolların
sağlanması için gerekli yasal veya diğer önlemleri alacaklardır.
Madde 30 –
Tazminat
1
Taraflar mağdurların bu Sözleşmede belirlenen herhangi
bir suç nedeniyle faillerden tazminat talep etme hakkına sahip olmasını temin
etmek üzere gerekli yasal veya diğer tedbirleri alacaklardır.
2
Hasarın fail, sigorta şirketi veya finansmanı devletçe
sağlanan sağlık ve sosyal sigorta hükümlerince karşılanmaması halinde, ciddi
bedensel yaralanma veya sağlık bozukluğuna uğrayanlara yeterli Devlet tazminatı
sağlanacaktır. Bu durum, mağdurun emniyetine gereken dikkat sarfedilmesi
koşuluyla, Tarafların, söz konusu tazminatın, fail tarafından verilen tazminat
kadar azaltılması talep etmesini ihtimal dışı
bırakmaz.
3
2. fıkra uyarınca alınacak tedbirler, tazminatın makul
bir süre içinde verilmesini teminat altına alacaktır.
Madde 31 – Velayet altına alma, ziyaret hakları ve
emniyet
1
Taraflar çocukların velayetinin ve ziyaret haklarının
belirlenmesinde, bu Sözleşme kapsamındaki şiddet olaylarının göz önüne
alınmasını temin edecek gerekli yasal veya diğer tedbirleri alacaklardır.
2
Taraflar herhangi bir ziyaret hakkı veya velayet hakkının
kullanılmasının mağdurun veya çocukların haklarını veya emniyetini tehlikeye
düşürmemesini sağlayacak gerekli yasal veya diğer tedbirleri alacaklardır.
Madde 32 – Zorla evlendirmelerin doğuracağı hukuki
sonuçlar
Taraflar mağdura gereksiz bir parasal
veya idari yük getirmeksizin, zorla gerçekleştirilen evliliklerin geçersiz ve
hükümsüz kılınabilmesini veya sona erdirilmesini temin edecek yasal veya diğer
tedbirleri alacaklardır.
Madde 33 – Psikolojik şiddet
Taraflar bir şahsın psikolojik bütünlüğünü zorlamayla
veya tehditlerle ciddi bir şekilde bozmaya yönelik kasıtlı girişimlerin
cezalandırılmasını temin edecek gerekli yasal veya diğer tedbirleri
alacaklardır.
Madde 34 –
Taciz amaçlı takip
Taraflar başka bir şahsa yönelik olarak gerçekleştirilen
ve bu şahsı, şahsın kendisini güvende hissetmesini önleyecek şekilde
korkutacak, kasıtlı bir biçimde tekrarlanan tehditkar davranışların
cezalandırılmasını temin edecek gerekli yasal veya diğer tedbirleri
alacaklardır.
Madde 35 –
Fiziksel şiddet
Taraflar başka bir şahsa karşı kasten fiziksel şiddet
eylemlerinde bulunmanın cezalandırılmasını temin edecek gerekli yasal veya
diğer tedbirleri alacaklardır.
Madde 36 – Irza geçme de dahil olmak üzere cinsel
şiddet eylemleri
1
Taraflar aşağıdaki kasten gerçekleştirilen eylemlerin
cezalandırılmasını sağlamak üzere gerekli yasal veya diğer tedbirleri alacaklardır:
a
başka bir insanla, rızası
olmaksızın, herhangi bir vücut parçasını veya cismi kullanarak, cinsel
nitelikli bir vajinal, anal veya oral penetrasyon gerçekleştirmek;
b
bir insanla, rızası olmaksızın, cinsel nitelikli
diğer eylemlere girişmek;
c
Başka bir
insanın, rızası olmaksızın, üçüncü bir insanla cinsel nitelikli
eylemlere girmesine neden olmak.
2
Rıza, mevcut koşullar bağlamında değerlendirilmek
üzere, şahsın özgür iradesi sonucunda gönüllü olarak verilmelidir.
3
Taraflar 1. fıkrada yer alan hükümlerin aynı zamanda iç
hukukta kabul edilmiş olan, eski veya mevcut eşlere veya birlikte yaşayan
bireylere karşı gerçekleştirilmiş eylemler için de geçerli olmasının temin
edilmesi için gerekli yasal veya diğer tedbirleri alacaklardır.
Madde 37 – Zorla yapılan evlilikler
1
Taraflar bir yetişkini veya çocuğu kasten evliliğe
zorlamanın cezalandırılmasını temin etmek üzere gerekli yasal veya diğer
tedbirleri alacaklardır.
2
Taraflar, bir yetişkinin veya çocuğun, ikamet ettiği
Taraf veya Devletten farklı bir Tarafa veya devlete, söz konusu yetişkini
veya çocuğu evliliğe zorlama amacıyla
kasten
kandırılarak götürülmesinin cezalandırılmasını temin
etmek üzere gerekli yasal veya diğer tedbirleri alacaklardır.
Madde 38 –
Kadın sünneti
Taraflar aşağıda belirtilen kasten
gerçekleştirilen eylemlerin cezalandırılmasını temin etmek üzere gerekli yasal
veya diğer tedbirleri alacaklardır:
a
kadının labia majora, labia minora
veya klitorisinin tümünün kesilip çıkartılması, labia majoranın kenarlarının
birleştirilmesi veya başka türlü bir kesmeye tabi tutulması;
b
bir kadını a fıkrasına belirtilen
eylemlerden birine maruz kalmaya zorlama veya bu eylemleri bir kadına
yaptırmak;
c
bir genç kızı a bendinde belirtilen
eylemlerden herhangi birine teşvik etmek, zorla maruz bırakmak veya bunları
bizzat kendisine uygulatmak
Madde 39 – Kürtaja ve kısırlaştırmaya zorlama
Taraflar aşağıda belirtilen kasti eylemlerin
cezalandırılmasını temin etmek üzere gerekli yasal veya diğer tedbirleri
alacaklardır:
a
kadına, önceden bilgilendirilmiş olurunu almadan
kürtaj uygulamak;
b
Bir kadının önceden bilgilendirilmiş
onayı olmaksızın ve kadın söz konusu usulün mahiyetini anlamaksızın, kadının
doğal üreme kapasitesini sona erdirme maksatlı veya bu etkiyi doğuran bir
ameliyat yapmak.
Madde 40 –
Cinsel taciz
Taraflar bir şahsın onurunu ihlal etme etkisi yaratan
veya bu maksatla gerçekleştirilen, ve özellikle de aşağılayıcı, düşmanca,
hakaretamiz, küçük düşürücü veya saldırgan bir ortam yaratırken, her türlü
istenmeyen, cinsel mahiyette sözlü veya sözlü olmayan veya fiziksel davranışın
cezai veya diğer yasal yaptırıma tabi olmasını temin etmek üzere gereki yasal
veya diğer tedbirleri alacaklardır.
Madde 41 – Yardımcı
olmak ve yataklık yapmak ve yeltenmek
1
Taraflar bu Sözleşmenin Madde 33,34,35,36,37,38.a ve
39. Maddelerince belirlenmiş suçların işlenmesine, bu suçlar kasten
işlendiğinde, yardımcı olmak ve yataklık yapmanın suç olarak kabul edilmesi
için gerekli yasal veya diğer tedbirleri alacaklardır.
2
Taraflar, kasten işlendiğinde, bu Sözleşmenin madde
35,36,37,38.a ve 39. Maddelerince belirlenmiş suçları işleme girişimlerinin suç
kabul edilmesi için gerekli yasal veya diğer önlemleri alacaklardır.
Madde 42 – Sözde “namus” adına işlenen suçlar da dahil
olmak üzere, işlenen suçlar için gerekçelerin kabul edilmemesi
1
Taraflar bu Sözleşme kapsamında kalan şiddet
eylemlerinin gerçekleştirilmesinden sonra başlatılan ceza davalarında kültür, töre, din, gelenek veya sözde “namus”un
gerekçe olarak
öne sürülmesinin önlenmesini temin etmek üzere, gerekli yasal veya
diğer tedbirleri alacaklardır.
2
Taraflar, herhangi bir şahsın bir çocuğu 1. fıkradaki
eylemleri gerçekleştirmeye kışkırtmasının, yapılan eylemlerle ilgili olarak söz
konusu şahsın cezai sorumluluğunu ortadan kaldırmasının önlenmesini temin etmek
üzere, gerekli yasal veya diğer tedbirleri alacaklardır.
Madde 43 –
Cezai suçların uygulanması
Bu Sözleşme uyarınca belirlenen suçlar, mağdurla fail arasındaki
ilişkinin mahiyetinden bağımsız olarak geçerli olacaktır.
Madde 44 –
Yargı yetkisi
1
Taraflar suçun aşağıdaki hallerde işlenmesi halinde, bu
Sözleşme uyarınca belirlenen herhangi bir suçla ilgili olarak yargı yetkisi
oluşturmak üzere gerekli yasal veya diğer tedbirleri alacaklardır:
a
kendi topraklarında; veya
b
kendi bandıralarını taşıyan bir gemide; veya
c
kendi yasalarına göre tescil edilmiş
bir uçakta; veya d kendi vatandaşlarından biri
tarafından; veya
e normal
ikametgahı kendi topraklarında olan bir şahıs tarafından işlenmesi halinde.
2
Taraflar söz konusu suçun vatandaşlarından birine veya
normal olarak kendi topraklarında ikamet eden birine karşı işlenmesi halinde,
bu Sözleşmede belirlenen herhangi bir suçla ilgili olarak yargı yetkisi
oluşturmaya yönelik gerekli yasal veya diğer tedbirleri almaya çalışacaklardır.
3
Bu Sözleşmenin Madde 36,37,38 ve 39 uyarınca belirlenen
suçların kovuşturulması için, taraflar yargı yetkilerinin söz konusu eylemlerin
işlendikleri topraklarda cezalandırılması koşuluna tabi olmasının önlenmesini
temin etmek üzere, gerekli yasal veya diğer tedbirleri alacaklardır.
4
Bu Sözleşmenin Madde 36,37,38 ve 39’u uyarınca
belirlenen suçların kovuşturulması için, taraflar 1 d ve e fıkralarına ilişkin
yargı yetkisinin, kovuşturmanın ancak mağdurun eylemi haber vermesinden sonra
veya Devlet’in suçun işlendiği yerle ilgili bilgiyi sağlaması halinde
başlatılması koşuluna bağlı olmasınıın önlenmesini temin etmek üzere, gerekli
yasal veya diğer tedbirleri alacaklardır.
5
Taraflar, eylemi icra ettiği iddia edilen failin kendi
topraklarında bulunduğu hallerde ve söz konusu şahsı sırf milliyetine istinaden
üçüncü bir tarafa teslim etmedikleri durumlarda, bu Sözleşmede belirlenen
suçlarla ilgili yargı yetkisini oluşturmak üzere gerekli yasal veya diğer
tedbirleri alacaklardır.
6
Birden fazla Taraf bu Sözleşme uyarınca belirlenen ve
işlendiği iddia edilen bir suçla ilgili yargı yetkisi talebinde bulunduğunda,
ilgili taraflar, yerine göre, kovuşturma için en iyi yargı yetkisini belirleme
amacıyla birbirleriyle istişarede bulunacaklardır.
7
Uluslararası hukukun genel kuralları saklı kalmak
kaydıyla, bu Sözleşme, Taraflardan birinin kendi iç hukukuna dayalı olarak icra
edeceği cezai yargı yetkisini uygulamadan hariç tutmaz.
Madde 45 –
Yaptırımlar ve tedbirler
1
Taraflar Bu Sözleşme uyarınca belirlenen suçların,
ciddiyetleri dikkate alınarak, etkili, orantılı ve caydırıcı cezalarla
cezalandırılması için gerekli yasal veya diğer tedbirleri alacaklardır.
2
Taraflar faillerle ilgili olarak aşağıda belirtilen
diğer tedbirler de alabilirler:
–
hüküm giyen şahısların izlenmesi veya bu şahısların
kontrol altında tutulması;
–
Çocuğun menfaatleri, ki buna çocuğun
güvenliği de dahildir, başka bir şekilde teminat altına alınamıyorsa velayet
haklarının geri alınması.
Madde 46 –
Cezayı ağırlaştırıcı koşullar
Taraflar, aşağıdaki koşulların, bu koşulların söz konusu
suçun halihazırda temel unsurlarını oluşturmadığı hallerde, iç hukukun ilgili
hükümlerine uygun olarak, bu Sözleşmede belirlenen suçlarla ilgili olarak
verilecek cezanın belirlenmesinde ağırlaştırıcı koşullar olarak göz önünde
bulundurulabileceğini temin etmek üzere gerekli yasal veya diğer tedbirleri
alacaklardır:
a
suçun, iç hukukun kabul ettiği eski
veya mevcut bir eşe veya birlikte yaşanan bireye karşı, aile fertlerinden biri
tarafından, mağdurla birlikte ikamet eden biri tarafından veya yetkisini
suistimal eden biri tarafından işlendiği hallerde;
b
suçun veya suçların mükerrer olarak işlenmesi halinde;
c
suçun belirli şartlar nedeniyle
hassas konuma gelmiş
bir bireye karşı işlenmesi halinde; d suçun bir çocuğa karşı veya çocuğun huzurunda işlenmesi halinde;
e
suçun iki veya daha fazla insan tarafından birlikte
hareket ederek işlenmesi halinde;
f
suçtan önce veya suçun işlenmesi
esnasında çok aşırı düzeylerde şiddet uygulanmış olması halinde;
g
suçun silah kullanarak veya silah
tehdidiyle işlenmiş olması halinde;
h suçun mağdura ağır fiziksel veya
psikolojik zarar vermesi halinde;
i Failin daha öncede de
benzer suçlardan hüküm giymiş olması halinde.
Madde 47 – Başka bir Tarafça verilen hükümler
Taraflar ceza hükmünü belirlerken, bu Sözleşme uyarınca
belirlenen suçlarla ilgili olarak başka bir Tarafça verilen nihai hüküm
olasılığını da göz önüne alarak gerekli yasal veya diğer tedbirleri
alacaklardır.
Madde 48 – Zorunlu anlaşmazlık giderme
alternatif süreçlerinin veya hüküm vermenin yasaklanması
1
Taraflar bu Sözleşme kapsamında yer alan her türlü
şiddet olayıyla ilgili olarak, arabuluculuk ve uzlaştırma da dahil olmak üzere,
zorunlu anlaşmazlık giderme alternatif süreçlerini yasaklamak üzere gerekli
yasal veya diğer tedbirleri alacaklardır.
2
Taraflar bir para cezasının ödenmesinin emredilmesi
halinde, failin mağdura karşı finansal yükümlülüklerini yerine getirebilme
yeteneğinin gereken biçimde hesaba katılmasının temin edilmesi için gerekli
yasal veya diğer tedbirleri alacaklardır.
Bölüm VI – Soruşturma, kovuşturma, usul hukuku
ve koruyucu tedbirler Madde 49 – Genel yükümlülükler
1
Taraflar bu Sözleşme kapsamındaki her türlü şiddet
olayı ile ilgili soruşturma ve yasal işlemlerin, bir yandan cezai işlemlerin
tüm safhalarında mağdurun hakları dikkate alınırken, gereksiz bir gecikme
olmaksızın sürdürülmesini temin etmek üzere gerekli yasal ve diğer tedbirleri alacaklardır.
2
Taraflar temel insan haklarına uygun bir biçimde ve
toplumsal cinsiyet temelli bir şiddet eylemi anlayışıyla, Sözleşme uyarınca
belirlenen suçların etkili bir biçimde soruşturulup kovuşturulmasını temin
etmek üzere gerekli yasal veya diğer tedbirleri alacaklardır.
Madde 50 – Ani mukabele, önleme ve koruma
1
Taraflar sorumlu kolluk kuvveti birimlerinin bu
Sözleşme kapsamındaki her türlü şiddet eylemine karşı, mağdurlara yeterli
korumayı derhal sağlayarak süratle ve gereken biçimde mukabelede bulunmalarını
temin edecek gerekli yasal veya diğer tedbirleri alacaklardır.
2
Taraflar önleyici operasyonel tedbirler ve kanıt
toplama da dahil olmak üzere, sorumlu kolluk kuvveti birimlerinin bu Sözleşme
kapsamındaki her türlü şiddet eylemini süratle ve uygun bir biçimde önlemesi ve
bunlara karşı koruma sağlamasını temin edecek gerekli yasal veya diğer
tedbirleri alacaklardır.
Madde 51 – Risk değerlendirmesi ve risk yönetimi
1
Taraflar riski yönetmek ve gerektiğinde koordineli bir
biçimde emniyet ve destek temin etmek üzere tüm yetkili makamların ölüm riski,
durumun ciddiyeti ve şiddet eyleminin tekrarlanması riskini değerlendirmelerini
temin etmek üzere gerekli yasal veya diğer tedbirleri alacaklardır.
2
Taraflar 1. fıkrada belirtilen değerlendirmede,
soruşturmada ve koruyucu tedbirler uygulamasının her aşamasında, bu Sözleşme
kapsamındaki şiddet eylemlerini gerçekleştirenlerin ateşli silahlara sahip
olduğunun göz önüne alınmasını temin etmek üzere gerekli yasal veya diğer
tedbirleri alacaklardır.
Madde 52 – Acil durumlarda uzaklaştırma emirleri
Taraflar, yetkili makamlara, ani tehlike durumlarında, aile içi
şiddet faillerinin, mağdurun veya risk altındaki şahsın ikametgahını yeterli
bir süre için terk etme emri verme ve faillerin
mağdurun veya risk altındaki şahsın ikametgahına
girmesini veya mağdurla veya risk altındaki şahısla temas etmesini yasaklama
yetkisi verilmesini temin edecek yasal veya diğer tedbirleri alacaklardır.
Madde 53 –
Engelleme veya koruma emirleri
1
Taraflar bu Sözleşme kapsamındaki her türlü şiddet
mağdurlarının uygun engelleme veya koruma emirlerinden yararlanmasını temin
edecek gerekli yasal veya diğer tedbirleri alacaklardır.
2
Taraflar 1. fıkrada sözü edilen engelleme emirlerinin
aşağıdaki niteliklere sahip olmasını temin etmek üzere gerekli yasal veya diğer
tedbirleri alacaklardır:
–
söz konusu emirler mağdurun derhal
korunmasını sağlayacak ve mağdura gereksiz finansal veya idari yük getirmeyecektir;
–
belirli bir süre için veya bu
süreyle ilgili bir değişiklik yapılıncaya veya yürürlükten kalkıncaya kadar verilecektir;
–
gerektiğinde derhal yürürlüğe (ex parte) girecektir;
–
diğer yargı süreçlerinden bağımsız olarak veya
bunlara ilaveten verilebilecektir;
–
daha sonra başlatılabilecek yargı süreçlerine dahil
edilmesi mümkün olacaktır.
3
Taraflar 1. fıkrada saptanan kısıtlama veya koruma
emirlerinin ihlallerin etkili, orantılı ve caydırıcı cezai veya diğer
yasal yaptırımlara tabi olmasını sağlamak
üzere gereken yasal veya
diğer tedbirleri alır.
Madde 54 –
Soruşturmalar ve kanıtlar
Taraflar herhangi bir hukuk veya ceza davasında mağdurun
cinsel geçmişi ve davranışıyla ilgili var olan kanıtlara yalnızca davayla
ilgili ve gerekliyse izin verilmesini temin etmek üzere gerekli yasal veya
diğer önlemleri alacaktır.
Madde 55
– Ex parte (nizasız) ve ex officio (re’sen) yargılama
1
Taraflar, bu Sözleşme’nin 35, 36, 37, 38 ve 39.
maddelerinde belirlenen suçlarla ilgili soruşturma ve kovuşturmaların, suçun
kısmen veya tamamen kendi topraklarında işlenmiş olması durumunda, mağdurun
ifadesine veya şikayetine bağlı olmaksızın ve mağdurun ifadesini veya
şikayetini geri çekmesi durumunda dahi devam edebilmesini temin edeceklerdir.
2
Taraflar, kendi iç hukuk kurallarının öngördüğü
koşullara uygun biçimde, bu Sözleşme’de belirlenen suçlarla ilgili olarak
yürütülen soruşturma ve yargı süreçlerinde mağdurun kendi talebi doğrultusunda
kamu kuruluşlarından ve sivil toplum kuruluşlarından ve aile içi şiddet
danışmanlarından yardım ve/veya destek almasına olanak sağlamak üzere gereken
yasal veya diğer tedbirleri alacaktır.
Madde 56 –
Koruma tedbirleri
1
Taraflar soruşturmaların ve yargı sürecinin tüm
safhalarında, özellikle aşağıdakileri sağlayarak, mağdurların, tanık olarak
özel ihtiyaçları da dahil olmak üzere, haklarını ve çıkarlarını koruyacak yasal
veya diğer tedbirleri alacaklardır:
a
mağdurların, ailelerinin ve
tanıkların, sindirmeye, misillemeye ve tekrar mağdur bırakılmaya karşı
korunmalarını sağlayacaklardır;
b
mağdurun en azından kendisinin veya
ailesinin tehlikede olabileceği durumlarda, failin kaçması veya geçici veya
kesin olarak serbest bırakılması halinde mağdurun bilgilendirilmesini sağlamak;
c
mağdurlara, iç hukuk kurallarının
öngördüğü koşullar altında, hakları ve faydalanabilecekleri hizmetler ve
şikayetlerinin takibi, masraflar, soruşturma veya davaların genel gelişimi ve
mağdurların bu süreç içindeki rolleri, ve davalarının sonuçları hakkında bilgi vermek;
d
mağdurun iç hukuk kurallarının
usulüne uygun olarak duruşmalara katılmasını,, kanıt temin etmesini ve kendi
görüşlerini, ihtiyaçlarını ve kaygılarını doğrudan veya bir aracı vasıtasıyla
sunmasını ve bunların dikkate alınmasını sağlamak;
e
mağdurlara haklarının ve
menfaatlerinin usule uygun olarak arz edilmesi ve dikkate alınması için uygun
destek hizmetleri sağlamak;
f
mağdurun mahremiyetini ve
görüntüsünü korumak için tedbirlerin alınabilmesini temin etmek;
g
mağdur ile failler arasında temastan
mahkemede ve kolluk kuvvetlerinin binalarında, mümkün olduğu ölçüde kaçınmak;
h
davaya taraf olarak katılan veya
kanıt sunan mağdurlara bağımsız ve yetkin çevirmenler sağlamak;
i
iç hukuk kurallarına uygun biçimde,
mağdurun, varsa uygun iletişim teknolojilerinden yararlanarak, mahkeme salonuna
gitmeden veya en azından fail olduğu iddia edilen kişinin mahkeme salonunda
bulunmadığı bir ortamda ifade vermesini sağlamak
2
Kadına yönelik şiddet ve aile içi şiddet mağduru ve
tanığı olan bir çocuğa, çocuğun çıkarları ilkesini dikkate alınarak, yerine
göre, özel koruma önlemleri sağlanacaktır.
Madde 57 –
Hukuki yardım
Taraflar, mağdurların iç hukuk kurallarının öngördüğü
koşullar altında hukuki yardım ve ücretsiz adli yardım alma hakkını
sağlayacaklardır.
Madde 58 – Zaman
aşımı
Taraflar, bu Sözleşme’nin 36, 37, 38 ve 39. maddelerinde
tanımlanan suçlarla ilgili yasal işlemlerin başlatılması için öngörülen zaman
aşımı süresinin, mağdurun reşit olmasından sonra etkili bir dava sürecini
başlatmaya olanak tanıyacak şekilde, yeterli bir süre devam
etmesini ve suçun ağırlığıyla orantılı olarak sağlamak üzere gereken
yasal veya diğer tedbirleri alacaktır.
Bölüm VII – Göç ve iltica
Madde 59 –
Oturma izni
1
Taraflar, ikametgâh durumu iç hukuk tarafından tanınan
eş veya birlikte yaşanan bireye bağlı olan mağdurlara, evliliğin veya ilişkinin
bozulması durumunda özellikle zor koşullarda, başvuru üzerine, evliliğin veya
ilişkinin süresini dikkate almaksızın eşten bağımsız oturma izninin verilmesini
sağlamak üzere gereken yasal veya diğer tedbirleri alacaktır. Eşten bağımsız
oturma izninin verilmesine ve süresine ilişkin koşullar iç hukuk tarafından belirlenir.
2
Taraflar ikametgâh durumu iç hukuk tarafından tanınan
eş veya birlikte yaşanan bireye bağlı olan mağdurların ikametgah nedeniyle
başlatılan sınır dışı işlemlerini bağımsız oturma izni için başvurmalarına
olanak sağlayacak şekilde durdurabilmelerini sağlamak üzere gereken yasal veya
diğer tedbirleri alacaklardır.
3
Taraflar, aşağıdaki durumlardan biri veya her ikisi
birden söz konusu olduğunda mağdurlara yenilenebilir oturma izni verecektir:
a
yetkili makamların, mağdurların,
kişisel durumlarının bir gereği olarak ülkede kalmalarının gerekli olduğunu
uygun bulması halinde;
b
yetkili makamların mağdurların,
soruşturma veya cezai işlemler sırasında yetkili makamlarla işbirliği içinde
olmaları amacıyla ülkede kalmalarının gerekli olduğunu uygun bulması halinde
4
Taraflar evlilik amacıyla başka bir ülkeye getirilen ve
bunun sonucunda normal olarak yaşadıkları ülkenin oturma iznini kaybeden zorla
evlilik mağdurlarına, izinlerini geri alabilmelerini temin etmek üzere gereken
yasal veya diğer tedbirleri alacaklardır.
Madde 60 – Toplumsal cinsiyete dayalı iltica
talepleri
1
Taraflar kadına yönelik, toplumsal cinsiyete dayalı
şiddetin, Mültecilerin Statüsüne İlişkin 1951 Sözleşmesi 1A(2) Maddesi
anlamında zulüm olarak ve tamamlayıcı/ ikincil korumayı gerektiren ciddi bir
hasar biçimi olarak tanınabilmesini temin etmek üzere gerekli yasal veya diğer
tedbirleri alacaklardır.
2
Taraflar, Sözleşme’de tanımlanan tüm gerekçelerin
toplumsal cinsiyete duyarlı bir şekilde yorumlanmasını ve bu gerekçelerden
herhangi biri veya bir kaçı nedeniyle zulüm görme tehlikesi söz konusuysa,
başvuru sahiplerine, yürürlükteki ilgili hukuki vasıtalara göre mülteci
statüsünün tanınmasını temin edeceklerdir.
3
Taraflar iltica başvurusu yapanlar için toplumsal
cinsiyete duyarlı ülkeye kabul usullerinin ve destek hizmetlerinin yanı sıra,
toplumsal cinsiyet yönergelerini ve mülteci statüsünün belirlenmesi ve uluslararası koruma
için başvuruyu da kapsayan, toplumsal cinsiyete duyarlı
sığınma usullerini oluşturmak için gerekli yasal veya diğer tedbirleri alacaklardır.
Madde 61 – Geri
göndermeme
1
Taraflar, uluslararası hukuk çerçevesindeki
yükümlülükleri uyarınca geri göndermeme ilkesinin tanınması için gerekli yasal
veya diğer tedbirleri alacaktır.
2
Taraflar statüsü ve ikamet durumuna bakılmaksızın,
korumaya muhtaç, kadına yönelik şiddet mağdurlarının hayatlarının risk altında
olabileceği veya işkenceye veya insanlık dışı muameleye veya cezalandırılmaya
maruz kalabilecekleri hiçbir ülkeye hiçbir durum altında iade edilmeyeceklerini
güvence altına almak üzere gerekli yasal veya diğer önlemleri alacaklardır.
VIII.
Bölüm –
Uluslararası işbirliği Madde 62 – Genel prensipler
1
Taraflar, bu Sözleşmenin hükümlerine uyarak, medeni
hukuk ve ceza hukuku konularında işbirliğine ilişkin uluslararası ve bölgesel
anlaşmaları ve belgeleri uygulayarak, ortak veya karşılıklı mevzuat ve iç hukuk
kuralları esas alınarak üzerinde mutabakata varılmış düzenlemeleri uygulayarak,
ve mümkün olan en kapsamlı şekilde, aşağıdaki amaçlara yönelik olarak işbirliği yapacaklardır:
a
bu Sözleşmenin kapsamına giren her
türlü şiddet eyleminin önlenmesi, bunlarla mücadele edilmesi ve bunların
kovuşturulması;
b
mağdurların korunması ve mağdurlara destek sağlanması;
c
bu Sözleşmeye göre suç olarak kabul
edilen eylemler hakkında soruşturmaların ve yasal sürecin yürütülmesi;
d
Koruma emirleri dahil olmak üzere,
Tarafların yargı makamlarınca bu konuya ilişkin verdikleri hukuki ve cezai
kararlarının uygulanması.
2
Taraflar, bu Sözleşme uyarınca suç
olarak tanımlanan bir eylemin mağdurlarının, bu suç ikamet ettikleri ülkeden
başka bir Taraf devletin topraklarında gerçekleştiği takdirde, ikamet ettikleri
Devletin yetkili makamlarına şikayet başvurusunda bulunabilmelerini temin etmek üzere gereken yasal ve diğer tedbirleri
alacaklardır.
3
Bu sözleşmeye Taraf başka bir devlet
ile, cezai konularda, suçluların iadesinde veya o devletin verdiği hukuk ve
ceza davaları kararlarının uygulanmasında, aralarında yapmış oldukları
anlaşmaya dayanarak hukuki konularda karşılıklı yardımlaşmada bulunan bir
Taraf, böyle bir anlaşma yapmadığı başka bir Taraftan, kendisine hukuki
işbirliği talebi geldiğinde, bu Sözleşmenin tanımladığı suçlara ilişkin cezai
konularda, suçluların iadesinde veya bu Sözleşmeye Taraf o ülkenin hukuk veya
ceza davaları kararlarının uygulanmasında karşılıklı hukuki yardımlaşmada
bulunabilmek için bu Sözleşmeyi hukuki temel olarak alabilir.
4
Taraflar, kadınlara yönelik şiddetin
ve aile içi şiddetin önlenmesi ve bunlarla mücadele edilmesi çabalarını, üçüncü
Devletlerin yararlanacağı kalkınma amaçlı yardım programlarıyla, gereken
yerlerde bütünleştirecekler, Madde 18, 5. fıkra uyarınca mağdurların
korunmasını kolaylaştırmak amacıyla üçüncü Devletlerle ikili ve çok taraflı
anlaşmalar yapacaklardır.
Madde 63 – Risk altındaki kişilerle ilgili
tedbirler
Taraflardan herhangi birinin, edindiği bilgilere
dayanarak, bir kişinin başka bir Taraf ülkede bu Sözleşmenin Madde 36, 37 38 ve
39’da belirtilen şiddet eylemlerine her an maruz kalma riski altında olduğunu
düşünmek için makul nedenleri varsa, bilgilere sahip olan bu Tarafın elindeki
bilgileri, gerekli tedbirlerin alınmasını sağlamak amacıyla, gecikmeksizin
diğer Tarafa iletmesi teşvik edilmektedir. Risk altındaki kişinin çıkarları
açısından, mümkün olan her yerde bu bilgilere, korumayla ilgili mevcut
hükümlerin ayrıntıları da dahil edilmelidir.
Madde 64 – Bilgilendirme
1
Önlemler alması talep edilen Taraf,
talep eden Tarafı bu konuda atılan adımların sonuçları hakkında derhal
bilgilendirecektir. Talep edilen Taraf, önlemlerin alınmasını talep eden
Tarafı, amaçlanan faaliyetlerin yerine getirilmesini engelleyen veya önemli
derecede geciktirme ihtimali olan koşullardan da gecikmeksizin haberdar edecektir.
2
Taraflardan biri, karşıdan bir talep
gelmeksizin, kendi yaptığı soruşturmalar çerçevesinde edindiği bilgileri, bu
bilgilerin karşı Tarafa bu Sözleşmede belirtilen suçları önlemede veya bu suçlara
ilişkin soruşturma ve kovuşturma başlatılmasında veya yürütülmesinde yardımcı olacağını düşünüyorsa veya söz
konusu karşı Tarafın bu konuyla ilgili işbirliği talebi olacağını düşünüyorsa,
kendi iç hukukunun izin verdiği ölçüde diğer Tarafa iletebilir.
3
2. Fıkra uyarınca herhangi bir bilgi
edinen bir Taraf, uygun görüldüğü takdirde, yargı sürecinin başlatılması veya
bu bilgilerin hukuki ve cezai kovuşturmada göz önüne alınması için bu bilgileri
kendi yetkili makamlarına ulaştıracaktır.
Madde 65 –
Verilerin Korunması
Kişisel veriler, Kişisel Verilerin Otomatik İşlenmesinde
Bireylerin Korunması Sözleşmesinin Taraflara getirdiği yükümlülükler gereğince
saklanacak ve kullanılacaktır (ETS No. 108).
IX.
Bölüm – İzleme yöntemi
Madde 66 – Kadınlara yönelik şiddetle ve
aile içi şiddetle mücadele konusunda uzmanlar grubu
1
Kadınlara yönelik şiddetle ve aile
içi şiddetle mücadele konusunda uzmanlar Grubu (bundan böyle “GREVIO” olarak
anılacaktır) bu Sözleşmenin Taraflarca uygulanmasını izleyecektir.
2
GREVIO en az 10, en çok da 15 üyeden
oluşacak, üyelerin cinsiyet ve coğrafi bölge açısından dengeli olması, ayrıca
farklı konularda uzmanlaşmış olmaları gözetilecektir. Üyeler, dört yıllık bir
görev süresi için Tarafların aday gösterdiği kimseler arasından Taraflar
Komitesince seçilecek; üyeler ancak bir dönem daha görev yapabilecek ve Taraf
ülkelerin vatandaşları arasından seçilecektir.
3
10 üyenin ilk seçimi bu Sözleşmenin
yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde yapılacaktır. Diğer 5 üyenin
seçimi ise 25inci ülke onayladığında veya katıldığında gerçekleşecektir.
4
GREVIO üyelerinin seçimi şu prensiplere göre
yapılacaktır:
a
yüksek ahlaki değerlere sahip bir
kişiliği olan; insan hakları, toplumsal cinsiyet eşitliği, kadınlara yönelik
şiddet ve aile içi şiddet, veya mağdurlara yardımcı olma veya onları koruma
konularında yetkinlikleri kabul edilmiş, veya bu Sözleşmenin kapsadığı
alanlarda mesleki deneyimi olan kişiler arasından şeffaf usuller ile seçileceklerdir;
b
GREVIO’da aynı ülke vatandaşı iki
üye bulunamaz; c üyeler, temel hukuk sistemlerini temsil etmelidirler;
d
kadınlara yönelik şiddet ve aile içi
şiddet alanı ile ilgili kişileri ve kurumları temsil etmelidirler;
e
üyeler kendi kişisel özellikleriyle
katılacaklar, görevlerini yerine getirirken bağımsız ve tarafsız davranacaklar
ve görevlerini etkili bir şekilde yerine getirmeye müsait olacaklardır.
5
GREVIO üyelerinin seçilme usulleri,
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi tarafından, Taraflara danışıldıktan ve
Tarafların oybirliğiyle onayı alındıktan sonra, bu Sözleşmenin yürürlüğe
girmesinden itibaren altı ay içinde belirlenecektir.
6
GREVIO kendi çalışma esaslarını kendisi belirleyecektir.
7
GREVIO üyeleri ve, Madde 68’in 9. ve
14. fıkralarında belirtildiği şekilde ülke ziyareti yapacak diğer heyet
üyeleri, bu Sözleşmenin ekinde belirlenmiş olan ayrıcalıklardan ve
dokunulmazlıklardan yararlanacaklardır.
Madde 67 – Taraflar Komitesi
1
Taraflar Komitesi, Sözleşmeye Taraf ülkelerin
temsilcilerinden oluşacaktır.
2
Taraflar Komitesi, Avrupa Konseyi
Genel Sekreteri tarafından toplantıya çağırılacaktır. İlk toplantısını, bu
Sözleşmenin yürürlüğe girmesinden itibaren bir yıl içinde, GREVIO üyelerini
seçmek üzere yapacaktır. Müteakip toplantılar, Tarafların üçte birinin,
Taraflar Komitesinin Başkanının veya Genel Sekreterin talebi üzerine yapılacaktır.
3
Taraflar Komitesi kendi çalışma esaslarını kendisi belirleyecektir.
Madde 68 – Usuller
1
Taraflar, GREVIO’nun hazırladığı bir
soru formunu esas alarak, Avrupa Konseyi Genel Sekreterine, GREVIO tarafından
değerlendirilmek üzere, bu Sözleşmenin hükümlerinin uygulanabilmesini
sağlayacak yasama tedbirleri ve diğer tedbirler hakkında bir rapor sunacaktır.
2
GREVIO 1. fıkra uyarınca sunulan bu
raporu, ilgili Tarafın temsilcileriyle birlikte değerlendirecektir.
3
Daha sonraki değerlendirme
faaliyetleri dönemler halinde yapılacak, bunların uzunluğuna da GREVIO karar verecektir.
Her dönem başında GREVIO, değerlendirmeye esas alınacak spesifik maddeleri
seçerek bir soru formu gönderecektir.
4
GREVIO bu izleme usulünü
yürütebilmek için uygun araçları belirleyecektir. GREVIO her değerlendirme
dönemi için, Tarafların uygulamalarını değerlendirme prosedürüne esas
oluşturacak bir soru formu kullanabilir. Bu soru formu bütün Taraflara hitaben
hazırlanacaktır. Taraflar bu ankete ve GREVIO’dan gelecek bütün bilgi
taleplerine cevap vereceklerdir.
5
GREVIO, Sözleşmenin uygulamasıyla
ilgili bilgileri, insan haklarının korunmasıyla görevli ulusal kurumlar yoluyla
olduğu kadar sivil toplum kuruluşlarından ve sivil toplumdan da edinebilir.
6
GREVIO, bu Sözleşmenin ilgi alanına
giren bölgesel ve uluslararası enstrümanlardan ve kuruluşlardan elde edilecek
mevcut bilgilere gereken önemi verecektir.
7
Her değerlendirme dönemi için soru
formu belirlerken GREVIO, bu Sözleşmenin Madde 11’inde belirtildiği şekilde
Taraflarca toplanmış olan mevcut verileri ve araştırmaları dikkate alacaktır.
8
GREVIO, diğer uluslararası belgeler
uyarınca oluşturulmuş kuruluşlardan olduğu kadar Avrupa Konseyi İnsan Hakları
Komiserinden, Parlamenter Asamblesinden ve Avrupa Konseyinin bu konuda
özelleşmiş birimlerinden bu Sözleşmenin uygulamaları hakkında bilgi edinebilir.
Söz konusu kuruluşlara iletilen şikayetler ve bunların sonuçları GREVIO’ya
bildirilecektir.
9
GREVIO, elde edilen bilgiler
yetersiz ise veya 14. fıkrada hükmedilen koşullarda, ulusal makamların
işbirliği ve bağımsız ulusal uzmanların yardımıyla, ülke ziyaretleri
düzenleyebilir. Bu ziyaretler sırasında GREVIO’ya belirli konularda uzmanlaşmış
kişiler yardımcı olabilir.
10
GREVIO, değerlendirmeye esas alınan
sözleşme hükümlerinin uygulamalarına ilişkin incelemelerinin yer alacağı bir
rapor taslağı hazırlayacak; bu taslakta, tespit edilmiş sorunları söz konusu
Tarafın ne şekilde ele alması gerektiğine ilişkin önerilerine ve tavsiyelerine
de yer verecektir. Bu rapor taslağı, hakkında değerlendirme yürütülen Tarafa,
yorumlarını almak üzere iletilecektir. Bu yorumlar, raporun kabulü sürecinde
GREVIO tarafından dikkate alınacaktır.
11
Elde edilen bütün bilgileri ve
Tarafların yaptığı yorumları esas alarak GREVIO, raporu ve, bu Sözleşme
hükümlerini uygulayabilmek amacıyla Taraf ülkenin aldığı tedbirlere ilişkin
vardığı sonuçları, kabul edecektir. Bu rapor ve varılan sonuçlar, ilgili Tarafa
ve Taraflar Komitesine gönderilecektir. GREVIO’nun raporu ve varılan sonuçlar,
söz konusu Tarafın olası yorumlarıyla birlikte, kabul edildikten sonra kamuya açıklanacaktır.
12
1. ila 8. fıkralardaki usuller saklı
kalmak üzere, Taraflar Komitesi rapora ve GREVIO’nun vardığı sonuçlara
dayanarak söz konusu Tarafa yönelik şu tavsiyeleri benimseyebilir: (a)
GREVIO’nun vardığı sonuçların uygulanması için alınması gereken tedbirlere
ilişkin tavsiyeler; gerekirse bunların uygulaması hakkındaki bilgilerin
sunulması için bir tarih belirlenebilir; ve (b) bu Sözleşmenin layıkıyla
uygulanabilmesi için söz konusu Taraf ile işbirliğini geliştirmeyi amaçlayan tavsiyeler.
13
GREVIO’ya, Sözleşmenin geniş çapta
veya defalarca ihlalinin önlemesi veya sınırlanması amacıyla derhal müdahale
gerektiren sorunların bulunduğunu gösteren güvenilir bilgiler ulaştığında, kadınlara
yönelik ciddi, büyük çapta veya sürekli şiddet
uygulanmasını
önlemek için taraflarca alınan tedbirlere ilişkin özel bir raporun
acilen sunulmasını talep edebilir.
14
GREVIO, söz konusu Tarafın verdiği
bilgileri ve kendisine ulaşan diğer güvenilir bilgileri göz önüne alarak, bir veya daha fazla üyesini,
bir soruşturma yapıp acilen GREVIO’ya
rapor etmek üzere tayin edebilir. Gerektiğinde ve söz konusu Tarafın
rızası ile, bu soruşturma kapsamında söz konusu ülkeye bir ziyaret de yapılabilir.
15
14. fıkrada sözü edilen
soruşturmanın bulguları incelendikten sonra GREVIO bu bulguları, kendi yorum ve
tavsiyelerini ekleyerek söz konusu Tarafa, durum gerektiriyorsa Taraflar
Komitesine ve Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesine iletecektir.
Madde 69 – Genel tavsiyeler
GREVIO uygun düşen ve gereken her durumda, bu Sözleşmenin
uygulamasına ilişkin genel tavsiyeler belirleyebilir.
Madde 70 –
İzlemede parlamentonun rolü
1
Ulusal parlamentolar, bu Sözleşmenin
uygulanması için alınan tedbirlerin izlenmesine katılmaya davet edilecektir.
2
Taraflar GREVIO raporlarını kendi ulusal
parlamentolarına sunacaklardır.
3
Avrupa Konseyi Parlamenter
Asamblesi, bu Sözleşmenin uygulamalarını düzenli aralıklarla değerlendirmeye
davet edilecektir.
X. Bölüm – Diğer uluslararası enstrümanlarla ilişkiler
Madde 71 – Diğer uluslararası enstrümanlarla
ilişkiler
1
Bu Sözleşme, Sözleşmeye Taraf olan
ülkelerin Taraf olduğu veya Taraf olacağı ve bu Sözleşmenin ele aldığı konular
hakkında hükümler içeren diğer uluslararası enstrümanlardan doğan
yükümlülükleri etkilemeyecektir.
2
Bu Sözleşmenin Tarafları,
Sözleşmenin hükümlerini tamamlamak veya güçlendirmek veya bu hükümlerle
ifadesini bulmuş prensiplerin uygulanmasını kolaylaştırmak amacıyla
birbirleriyle, bu Sözleşmenin ele aldığı konularda iki taraflı veya çok taraflı
anlaşmalar yapabilirler.
XI.
Bölüm –
Sözleşmede yapılacak değişiklikler
Madde 72 – Değişiklikler
1
Taraflardan herhangi birinin bu
Sözleşmede değişiklik yapmak üzere getireceği her teklif, Avrupa Konseyi Genel
Sekreterine iletilecek ve Genel Sekreter tarafından Avrupa Konseyi üye
Devletlerine, bütün imza sahiplerine, bütün Taraflara, Avrupa Birliğine, Madde
75’in hükümleri uyarıca bu Sözleşmeyi imzalamaya davet edilen Devletlere ve
Madde 76’nın hükümleri uyarınca bu Sözleşmeyi kabul etmeye davet edilmiş bütün
Devletlere gönderilecektir.
2
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi,
değişiklik teklifini değerlendirecek ve, bu Sözleşmenin Avrupa Konseyi üyesi
olmayan Tarafların görüşünü aldıktan sonra, Avrupa Konseyi Kuruluş Belgesi
Madde 20.d’de belirtildiği şekilde çoğunluk sağlayarak değişikliği kabul
edebilecektir.
3
Bakanlar Komitesi tarafından 2.
fıkraya göre kabul edilen değişiklik metni, onaylanmak üzere Taraflara gönderilecektir.
4
2. fıkraya göre kabul edilen
herhangi bir değişiklik, tüm Tarafların onaylarını Genel Sekretere
bildirdikleri tarihten itibaren bir aylık sürenin bitimini izleyen ayın birinci
günü yürürlüğe girecektir
XII.
Bölüm – Son maddeler
Madde 73 – Bu Sözleşmenin etkileri
Bu Sözleşmenin hükümleri, kadına yönelik şiddet ve aile
içi şiddeti önlemeye ve bunlarla mücadeleye çalışan kimselere daha uygun haklar
tanıyan veya tanıyacak olan iç hukuk hükümlerinin ve halen yürürlükte olan veya
yürürlüğe girme ihtimali bulunan bağlayıcı uluslararası enstrümanların
hükümlerinin uygulanmasını engellemeyecektir.
Madde 74 –
Uyuşmazlıkların çözümlenmesi
1
Taraflar, bu Sözleşmenin
hükümlerinin uygulanması veya yorumlanmasında ortaya çıkabilecek herhangi bir
uyuşmazlığı karşılıklı olarak görüşerek, uzlaşarak, bir hakeme başvurarak veya
karşılıklı olarak anlaşarak belirleyecekleri herhangi bir barışçıl yoldan
çözümlemenin yollarını arayacaklardır.
2
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi,
anlaşmazlığa düşen Tarafların başvurabileceği, tarafların üzerinde mutabık
kalmaları halinde, çözüm yöntemleri oluşturabilir.
Madde 75 –
İmzalama ve yürürlüğe girme
1
Bu Sözleşme Avrupa Konseyi üye
Devletlerinin, hazırlanma sürecine katılmış üye olmayan Devletlerin ve Avrupa
Birliğinin imzasına açılacaktır.
2
Bu Sözleşme onaya veya kabule
tabidir. Onay veya kabul belgeleri Avrupa Konseyi Genel Sekreterliğine teslim edilecektir.
3
Avrupa Konseyi üye devletlerinden en
az sekizi dahil olmak üzere, Sözleşmeyi imzalayan 10 devletin, 2. fıkranın
hükümleri uyarınca Sözleşmenin bağlayıcılığına rıza gösterdiklerini ifade
etmelerinden itibaren üç aylık sürenin bitimini izleyen ayın birinci günü
yürürlüğe girecektir.
4
1. fıkrada söz edilen ve Sözleşmenin
bağlayıcılığına rıza gösterdiğini sonradan bildiren devletler veya Avrupa
Birliği açısından Sözleşme, onay veya kabul belgesinin teslim tarihinden
itibaren üç aylık sürenin bitimini izleyen ayın birinci günü yürürlüğe girecektir.
Madde 76 – Sözleşmeye katılım
1
Bu Sözleşme yürürlüğe girdikten
sonra, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, bu Sözleşmenin Taraflarına danışıp
oybirliği ile onaylarını alarak,
Avrupa Konseyine üye
olmayan ve Sözleşmenin hazırlanmasında yer almamış bir
Devleti, Avrupa Konseyi Kuruluş Belgesi Madde 20.d uyarınca sağlanan çoğunluk
kararı ve Bakanlar Komitesinde yer almaya yetkili Tarafların temsilcilerinin
oybirliği ile aldığı karara dayanarak, bu Sözleşmeye katılmaya davet edebilecektir.
2
Yeni katılan bir Devlet açısından
Sözleşme, katılım belgesinin Avrupa Konseyi Genel Sekreterine teslim tarihinden
itibaren üç aylık sürenin bitimini izleyen ayın birinci günü yürürlüğe
girecektir.
Madde 77 –
Bölgesel uygulama
1
Sözleşmeyi imzalarken veya onay,
kabul veya katılım belgesini teslim ederken bir Devlet veya Avrupa Birliği, bu
Sözleşmenin geçerli olacağı bölgeyi veya bölgeleri belirtebilir.
2
Bir Taraf, daha sonraki bir tarihte,
Avrupa Konseyi Genel Sekreterine bir bildirimde bulunup, bu Sözleşmenin
uygulama alanını, bu bildirimde belirteceği ve uluslararası ilişkilerinden
sorumlu olduğu veya namına taahhütlere girmeye yetkili olduğu başka bölgeleri
de kapsayacak şekilde genişletebilir. Böyle bir bölge açısından Sözleşme,
bildirimin Genel Sekretere ulaştığı tarihten itibaren üç aylık sürenin bitimini
izleyen ayın birinci günü yürürlüğe girecektir.
3
Son iki fıkra gereğince yapılan
herhangi bir bildirim, bu bildirimde belirtilen bölgeler açısından, Avrupa
Konseyi Genel Sekreterine yapılacak bir duyuru ile geri çekilebilir. Geri
çekme, bu duyurunun Genel Sekretere ulaştığı tarihten itibaren üç aylık sürenin
bitimini izleyen ayın birinci günü işlerlik kazanacaktır.
Madde 78 –
Çekinceler
1
2. ve 3. fıkralarda belirtilen
istisnalar hariç, bu Sözleşmenin hiçbir hükmüne ilişkin çekince konamaz.
2
Bir Devlet veya Avrupa Birliği,
Sözleşmeyi imzaladığı esnada veya onay, kabul veya katılım belgesini teslim
ederken, Avrupa Konseyi Genel Sekretine bildirimde bulunup aşağıdaki maddelerin
hükümlerini uygulamama hakkını veya yalnızca spesifik durumlarda veya
koşullarda uygulama hakkını saklı tuttuğunu beyan edebilir:
–
Madde 30, 2. fıkra;
–
Madde 44, 1.e, 3. ve 4. fıkra;
–
Madde 55, küçük suçlara ilişkin Madde 35’e göre 1.
fıkra;
–
Madde 37, 38 ve 39’a göre Madde 58;
–
Madde 59.
3
Bir Devlet veya Avrupa Birliği,
Sözleşmeyi imzaladığı esnada veya onay, kabul veya katılım belgesini teslim
ederken, Avrupa Konseyi Genel Sekreterine bildirimde bulunup Madde 33 ve 34’te
belirtilen davranışlar için cezai yaptırımlar yerine cezai olmayan yaptırımlar
uygulama hakkını saklı tuttuğunu beyan edebilir.
4
Taraflardan herhangi biri, Avrupa
Konseyi Genel Sekreterine bildirimde bulunup, bir çekinceyi tamamen veya kısmen
geri çekebilir. Bu bildirim, Genel Sekretere ulaştığı tarihten itibaren geçerli
olacaktır.
Madde 79 – Çekincelerin geçerliliği ve gözden
geçirilmesi
1
Madde 78, 2. ve 3. fıkralarda söz
edilen çekinceler, bu Sözleşmenin ilgili Taraf açısından yürürlüğe girdiği
tarihten itibaren beş yıllık bir süre için geçerli olacaktır. Ancak, bu
çekinceler aynı süreler için yenilenebilir.
2
Avrupa Konseyi Genel Sekreterliği,
çekincenin geçerlilik süresinin bitiminden onsekiz ay önce, ilgili Tarafa bu
sürenin biteceğine dair hatırlatma yapacaktır. Sürenin dolmasından en geç üç ay
öncesine kadar ilgili Taraf çekincesini sürdüreceğini, değiştireceğini veya
geri çekeceğini Genel Sekretere bildirecektir. İlgili Taraf bir bildirimde
bulunmadığı takdirde Genel Sekreterlik bu Tarafa çekincesinin altı aylık bir
süre için daha otomatik olarak geçerli sayılacağını bildirecektir. Bu sürenin
bitiminden önce ilgili Taraf çekincesini sürdüreceğine veya değiştireceğine
dair bir niyet bildirmediği takdirde çekince geçerliliğini kaybedecektir.
3
Taraflardan herhangi biri, Madde 78,
2. ve 3. fıkralara uygun olarak çekince koyduğu takdirde, bu çekince
yenilenmeden önce veya talep üzerine, çekincenin devam etmesinin gerekçeleri
hakkında GREVIO’ya bir açıklama yapacaktır.
Madde 80 – Sözleşmenin feshi
1
Taraflardan herhangi biri, Avrupa
Konseyi Genel Sekreterine yapacağı bir bildirimle, herhangi bir zaman bu
Sözleşmeyi feshedebilir.
2
Sözleşmenin feshi, konuya ilişkin
bildirimin Genel Sekretere ulaştırıldığı tarihten itibaren üç aylık sürenin
bitimini izleyen ayın birinci gününde yürürlüğe girecektir.
Madde 81 – Bildirimler
Avrupa Konseyi Genel Sekreteri, Avrupa Konseyi üye
Devletlerine, Sözleşmenin hazırlanmasında yer almış üye olmayan Devletlere,
bütün imza sahiplerine, bütün Taraflara, Avrupa Birliğine ve bu Sözleşmeye
katılmak üzere davet edilmiş olan bütün Devletlere şu konuları bildirecektir:
a
atılan her imza;
b
ulaştırılan her tasdik, kabul, onay veya katılım belgesi;
c
bu Sözleşmenin Madde 75 ve 76 uyarınca yürürlüğe
girdiği her tarih;
d
Madde 72’ye göre kabul edilen her
değişiklik ve bu değişikliklerin yürürlüğe girdiği tarihler;
e
Madde 78 uyarınca konulan her
çekince ve geri çekilen her çekince;
f Madde 80 uyarınca yapılan
her fesih bildirimi;
g bu Sözleşmeyi
ilgilendiren diğer bütün işlemler, bildirimler veya haberleşmeler.
Bu belgeyi teyiden, usule uygun olarak yetkili kılınan
aşağıdaki imza sahipleri, bu Sözleşmeyi imzalamışlardır.
İstanbul’da, 2011 yılı Mayıs ayının 11. günü, İngilizce
ve Fransızca olarak, her iki dildeki metin de aynı derecede geçerli olmak
üzere, tek nüsha halinde hazırlanan bu belge, Avrupa Konseyi arşivinde
saklanacaktır. Avrupa Konseyi Genel Sekreteri bu belgenin onaylı kopyalarını
Avrupa Konseyine üye her Devlete, bu Sözleşmenin hazırlanma sürecine katılmış
üye olmayan Devletlere, Avrupa Birliğine ve bu Sözleşmeye katılmak üzere davet
edilmiş bütün Devletlere gönderecektir.
Ek – İmtiyazlar
ve muafiyetler (Madde 66)
1
Bu ek, Sözleşmede Madde 66’da sözü
edilen GREVIO üyeleri ve ülke ziyaret heyetlerinin diğer üyeleri için
uygulanacaktır. “Ülke ziyaret heyetlerinin diğer üyeleri” terimi, bu ek
çerçevesinde, Sözleşmede Madde 68, 9. fıkrada sözü edilen bağımsız ulusal bilirkişileri
ve uzmanları, Avrupa Konseyi çalışanlarını ve ülke ziyareti sırasında GREVIO’ya
eşlik etmek üzere Avrupa Konseyi tarafından görevlendirilmiş tercümanları kapsayacaktır.
2
GREVIO üyeleri ve ülke ziyaret
heyetlerinin diğer üyeleri, ziyaretin hazırlanması ve yürütülmesine ilişkin
görevlerini yerine getirirken ve ilaveten bu görevlerinin bir parçası olarak
seyahat ederken, bazı imtiyazlar ve muafiyetlerden yararlanırlar:
a
kişisel tutuklanma veya gözaltından
ve kişisel eşyalarına el konulmasından muafiyet, resmi yetkileri dahilinde
konuştukları veya yazdıklarının ve tüm eylemlerinin her türlü yasal işlemden
muafiyeti;
b
ikamet ettikleri ülkeden çıkarken ve
ülkelerine dönerken ve görev yaptıkları ülkeye giriş ve çıkışta, dolaşım
özgürlüğüne uygulanabilecek kısıtlamalardan muafiyet; görevlerini yerine
getirme sürecinde ziyaret ettikleri veya transit geçtikleri ülkelerde yabancı
olarak kaydedilmekten muafiyet.
3
Görevlerini yapmak üzere gerçekleşen
ziyaret sırasında GREVIO üyeleri ve ülke ziyaret heyetlerinin diğer üyeleri
gümrük ve döviz kontrollerinde, geçici resmi görev yapan yabancı hükümet
temsilcilerine sağlanan kolaylıklar ve hizmetlerden yararlanacaklardır.
4
GREVIO üyeleri ve ülke ziyaret
heyetlerinin diğer üyelerinin Sözleşmenin uygulanması hakkında yürüttükleri
değerlendirme çalışmalarına ilişkin belgelerin, GREVIO’nun faaliyetleriyle
ilgili olduğu sürece dokunulmazlığı vardır. GREVIO’nun resmi yazışmalarında
veya GREVIO üyelerinin ve ülke ziyaret heyetlerinin diğer üyelerinin resmi
haberleşmelerinde kesinti ve sansür uygulanamaz.
5
GREVIO üyelerine ve ülke ziyaret
heyetlerinin diğer üyelerine, tam bir konuşma özgürlüğü ve görevlerini yerine
getirdikleri süre içinde tam bir bağımsızlık temin etmek amacıyla, söz konusu
kişilerin bu görevleri sona ermiş olsa bile, görevlerinin yerine getirilmesi
sırasındaki sözlü veya yazılı ifadeleri ve her türlü eylemleri, yasal
işlemlerden muaf tutulmaya devam edilecektir.
6
İmtiyazlar ve muafiyetler, bu ekin
1. fıkrasında belirtilen kişiler için, şahsi yarar sağlamak amacıyla değil,
GREVIO’nun çıkarları için, çalışırken bağımsız hareket edebilmelerini sağlamak
üzere tanınmıştır. Bu ekin 1. fıkrasında sözü edilen kişilerin muafiyetlerinin
kaldırılması Avrupa Konseyi Genel Sekreteri tarafından, muafiyetin adaletin
işlemesine engel olduğunu düşündüğü durumlarda ve GREVIO’nun çıkarlarına zarar
vermeksizin kaldırılabileceği durumlarda gerçekleşir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder