Dilara Kahyaoğlu
Burada yer alan tüm soruların cevaplanması şart değildir. Biliyorsak cevabını veririz bilmiyorsak araştırmak isteyebiliriz veya sadece aklımızın köşesinde bir not olarak kalır vb. Ama en önemlisi soruların kendisinin her biri bir bilgi girişi sağlamaktadır. Bir masal önümüze geldiğinde (aslında bu herhangi bir edebiyat ürünü de olabilir) o masala nasıl bakmamız onu eleştirel gözle nasıl incelememiz gerektiği konusunda yol gösterici kriterlerdir her biri. Bunları içselleştirdikçe; bundan böyle önümüze gelen her masalı/yazılı edebi metni bu ayrıntılara dikkat ederek okuma ihtimalimiz yükselir. Bu da analitik ve eleştirel yaklaşım konusunda mesafe kaydettiğimizin göstergesidir.
Bazı soruların %100 doğru cevabı yok. yanıtlarken "acaba doğru mu düşünüyorum" diye heyecanlanmaya hiç gerek yok:) Soruların çoğu düşünmek ve tartışmak için yazıldı, amaç bu...
A. Fiziksel Yapı
Künye Üzerinde Çalışma
- Masalın Adı?
- Kayıt tarihi ve sayısı? Belge NO? / Kayıt NO?
- Anlatan belli mi? Masal Anası veya Masal Atası kim? (Masalcı?)
- Derleyen? Masalı ilk kez kayda geçiren? (kayıt cihazı veya kalemle)
- Derleyen ve yeniden yazan?
- Nereden derlenmiş? Hangi yöre? Şehir, köy, kasaba?
- Hangi tarihte derlenmiş? Hangi tarihte ilk kez kayda geçirilmiş?
- İlk kez hangi tarihte yayımlanmış?
- İlk kez hangi yayın organında yayımlanmış? (dergi, gazete, kitap vb.)
- İlk kez kim yayımlamış? Derleyen mi, yazan mı, araştırmacı mı? Kim?
- Kayıt kaç kelimeden oluşuyor? (masalın zaman içerisinde hacim olarak değişime uğrayıp uğramadığını anlamak için bir ilk adım)
- İlk basım kaç kelimeden oluşuyor? (masalın zaman içerisinde hacim olarak değişime uğrayıp uğramadığını anlamak için bir ilk adım)
- Masalın türü nedir? a. Hayvan Masalları; b. Gerçekçi Masallar; c. Peri Masalları? (a. hayvanların insan gibi davranıp konuştuğu masallar b. masal formuna sokulmuş/anlatılmış/yazılmış; tanınan veya tanınmayan kişilerin yaşadığı maceralar, öyküler c. olağanüstü ögelerin az veya çok yer aldığı masallar)