Hegemonik Erkekliğin Görünür Yüzleri

 

Çalışmamızda ulaştığımız kategorileri belirlerken hegemonik erkeklikle ilgili geniş bir literatür taraması yapılmıştır. Bu tarama sonucu ulaştığımız hegemonik erkeklik tanımlarından ve bu tanımları somutlaştıran niteliklerden hareketle çalışmanın iskeletini oluşturan “hegemonik erkeklik havuzu” belirlenmiştir. Literatür taraması boyunca ulaşılan, hegemonik erkeklik imaj seti olarak da tarif edilen nitelikleri kapsayan bu havuz beden imgesi, sosyal hayat, kişisel özellikler, sosyal statü, askeri disiplin ve itaat, delikanlılık olmak üzere 6 temel başlığı içermektedir. Sözü edilen nitelikler bu temel başlıkların alt başlıkları olacak şekilde aşağıda verilmektedir

 Hegemonik Erkeklik İmajını Oluşturan Niteliklerin Sınıflandırılması

1. Beden İmgesi: Hegemonik Erkeklik ve Beden

• Fiziksel güç ve dayanıklılık

• Acıya dayanıklı: zihinsel ve duygusal güç

• Hızlı ve çevik

• Spor

• Macera

• Cinsel güç

• Cinsel meta

• Kaslı, atletik vücut

• Heybetli vücut özellikleri

• Sakal ve/veya bıyık bırakan, kıllı

• Giyim

2. Sosyal Hayat

• Profesyonel meslek, geliri yüksek iş, tam gün iş sahibi

• Maddi güç

• Erkeğe uygun görülen meslekler

• Zanaatçı

• Ticaretle uğraşan, ticaretten anlayan

• İşini iyi yapan, işine tutkuyla bağlı, idealist

• Başarılı, becerikli

• Çalışkanlık ve üretkenlik, yaratıcı, zeki

• Titiz çalışma, dikkatli, disiplinli, planlı; plan yapan

• Bulunduğu mekânlar: evde, kamusal alanda

3. Kimlik ve Kişilik Özellikleri

• Yaş özellikleri: çocuk, genç, yetişkin, yaşlı

• Milliyet, etnik köken: Türk

• Medeni durum: evli veya evlenmeyi düşünen

• Aile babası

• Reis, ailesini ve çocuklarını yöneten

• Karısının ve çocuklarının geçimini sağlayan

• Ailesine düşkün, ailevi sorumluluklarını yerine getiren

• Çocuklarına düşkün, çocuklarını düşünen

• Erkek çocuk isteyen

• Oğlu olan

• Oğluyla vakit geçiren, oğluyla birlikte çalışan

• İdeal eş ve baba

4. Türkçe Ders Kitaplarında Hegemonik Erkeklik

• Eşine ve eşinin fikirlerine değer veren, romantik

• Çalışan bir kadınla evli

• Yüzeysel cinsiyet eşitliğine inanıyormuş gibi görünen

• Ev işi yapmayan, çocukların bakımından eşini sorumlu tutan

• Kendi yarattığı gerekçeleri haklılaştırarak kadını dövebilen

• Cinsellik ve cinsel yönelim: heteroseksüel erkek

• Anti-feminen özellikler

• Rasyonel olma

• Duygularına hakim olma duygularını belli etmeme, ağlamama

5. Sosyal Statü

• Sınıf: beyaz, kentli erkek

• Milliyetçilik: Milliyetini öven, milliyetiyle övünen, gururlanan

• Milli ve kültürel değerlere bağlı

• Politik fikri olan, politikayla ilgilenen

• İyi eğitimli, bilgi sahibi, kanaat ehli, bilge

• Teknolojik beceri, teknolojiyi kullanan ve takip eden

• Öğrenmeye dayalı merak duygusu

• Yenilikçi, kendini değiştirmek isteyen

• Edebiyat veya sanatla uğraşan, sanatçı, sanata değer veren

• Macera

• Rekabet

• Grup Dayanışması ve İttifak

• İnanç: Müslüman-Sünni

6. Askerlik, Disiplin ve İtaat

• Vatana hizmet, görev duygusu, toplumsal sorumluluk

• Savaşçı erkek

• Egemenlik, otoriter, otorite sahibi, mutlak güç sahibi, liderlik

• Araç, alet veya silah kullanan

• Doğa ve hayvanlar üzerinde kontrolü olan

• Cesaret, kahramanlık, korkusuzluk, gözü pek, yiğitlik, mertlik

• Zafer kazanan, yenilmez, azimli, kararlı, hırslı, pes etmeyen, mücadeleci

• Vatansever, savaşı meşru bulan, vatan için savaşan, vatan için ölen veya ölmeyi göze alan

• Vatanın ve kendi çevresindeki kadınların namusunu ve ailesini koruyabilen

7. Delikanlılık

• Namusu, onuru ve şerefi için savaşan, ölen, öldüren

• İntikam

• Saldırganlık, kabalık, öfke, şiddete başvurma, taşkınlık gösterme, sertlik

• Saygın, şan ve şöhret sahibi

• Gururlu, erdemli, karakterli, adamlık, ağırbaşlılık

• Hile yapmayan, arkadan vurmayan, kavgadan kaçmayan, dürüst, harbilik, dobralık, racon, argo kullanan, lakabı olan

• Kendisi adam döverken yanındakini dövdürmeyen

• İspiyonculuk, namertlik yapmayan

• Verdiği sözü tutan, sözünde duran

• Mazlumdan yana, elindekini herkesle paylaşan, yardımsever, hayırsever

• Kadının maddi ya da fiziksel yardımını kabul etmeyen, maço

• Erkekliği ile övünen, erkekliğini kanıtlama

• Bir sorunla karşılaştığında sorunu kendisi çözen, bildiğini okuyan

• Gerektiğinde özür dileyen

• Toplumsal hiyerarşileri kabullenen, devlete karşı gelmeyen, otoriteye boyun eğen

• Babasına karşı gelmeyen

• Anneliği idealleştirme, fedakâr anne ve iyi eş olarak anneliği yücelten, annesine değer veren

• Kadını obje olarak gören

https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/605793

Türkçe Ders Kitaplarında Hegemonik Erkeklik