Sözlü Tarih Projesi İçin Sorular

SENDİKALI  KADIN  ÖĞRETMENLER

SÖZLÜ TARİH PROJESİ

( SÖTAK )

SORULAR

GİRİŞ

§  Adınız, doğum tarihiniz, doğum yeriniz?

§  Evli misiniz? Çocuklarınız var mı?

§  Kardeşleriniz var mı? Onlar hangi işlerle uğraşıyor?

§  Babanız ve anneniz ne işle uğraşır (dı)?

§  Anneniz ve babanızın esas memleketleri neresiydi?

§  Kaç yıldır öğretmenlik yapıyorsunuz? ( yaptınız, ne zaman emekli oldunuz? )

§  Nerelerde çalıştınız, örneğin hangi şehirlerde ve okullarda?

§  Şu anda çalıştığınız okulun adı nedir?

§  Eviniz okula yakın mı? Hangi semtte oturuyorsunuz? (uzaksa) Nasıl gidip geliyorsunuz? Arabanız var mı?

§  Eviniz kira mı? Kiraysa ne kadar veriyorsunuz? Kimlerle yaşıyorsunuz?

§  Kaç yıldır sendikalısınız? Bu sürenin kaç yılı aktif olarak çalıştınız?

A- SENDİKA VE SİYASET

I. Kişisel:

a)    Sendikaya katılma nedeniniz nedir?

§  Bir çok kadın öğretmen sendikalı değil, sizi diğer kadınlardan farklı kılan hangi özelikleriniz sendikalı yaptı?

b)    Zamanınızın ne kadarını sendikal faaliyetlere ayırıyorsunuz?

c)    Aktif üye olmak ne demek? Örneğin bir aktif üye en çok neler yapar?

§  Aktif olduğunuz ( veya bu günlerde ) yılları hatırlayıp bir anınızı anlatır mısınız? En çok neler yapardınız? ( günleriniz, haftalarınız nasıl geçerdi/ geçiyor?)...

II. Aile ve Sendika: ( evli, çocuklu, ebeveynle, anne – babayla veya arkadaşlarıyla oturuyorsa )

a)    Sendikâl hayat ev yaşantısını, özel hayat ve ilişkilerinizi etkiliyor mu? Varsa bir anınızı anlatır mısınız?

b)    Eşinizle/ sevgilinizle nasıl tanıştınız, bize anlatır mısınız?

§  Sendikada tanışıp evlenmiş veya birlikte yaşayan kaç çift biliyorsunuz?

§  Flört etme, sevgili bulma, çıkma vb. türden kadın erkek ilişkileri sendikada sıklıkla rastlanılan olaylar mıdır?

§  Bu tip ilişkiler sendikada nasıl karşılanır? Örnekler vererek anlatır mısınız?

c)    Sendikada geçirdiğiniz zaman, “ çocuğumla ve evimle yeteri kadar ilgilenemiyorum gibilerinden vicdanî sorgulamalara, azaplara yol açıyor mu? Anılarınız var mı?

III. Sendika İçi Yaşam:

a)    Sendikada genellikle ne gibi işler yapılır?

b)    Sendikada kadınlar genellikle hangi faaliyetleri üstleniyorlar?

§  Toplantıları kimler yönetir?

§  Toplantılarda genellikle kimler konuşur?

§  Eylemleri, sokak gösterilerini kimler yönetir?

§  Bildiri, rapor, yazıların içeriğini kimler oluşturur/ yazar? Bu yazıları bilgisayarda kimler yazar?

§  Sendika içi eğitimlerde – planlama, sunuş vs. – kadınların bir rolü var mı, varsa nedir, ne kadar, nasıl?

     c) Sendikadaki kadın öğretmen sayısı nedir? ( şubede, genelde)

§  Bunların ne kadarı yönetici konumunda, üst düzey yönetici konumunda olan tanıdığınız kaç kadın sendikacı var?

§  Onlar o başarıyı nasıl yakalamışlar? Bildiğiniz hayat hikayeleri var mı?

§  Yöneticilik yapmayı hiç düşündünüz mü?

      d)Sendika içindeki toplantılarda kendinizi rahat ifade edebiliyor musunuz, örneğin toplantılarda rahatlıkla söz alıp konuşur musunuz? Kadınlara pozitif ayrımcılık yapılmalıdır şeklinde görüşler var? Bu konuda ne düşünüyorsunuz?

d)    Kadınlara biçilen toplumsal rol genellikle; anaç, duygusal, korumacı, zayıf vb. sıfatlar olduğu için, bu tanımlar her şeyden önce doğru mu?

§  Sizce kadınların bu şekilde tanımlanması, onların siyaset yapmalarının önünde engel oluşturmakta mıdır?

e)    Siyasetle uğraşan bir kadın, diğer kadın ve erkekler tarafından nasıl karşılanıyor? Anılarınız veya bildiğiniz örnekler var mı?

f)     Sendikaya katılmakta sırf kadın olmaktan doğan engeller var mı? Varsa bunlar sizce neler?

§  Sendikada aktif olarak çalışan kadınlar genellikle hangi yaştalar? Evli ve çocuklu oranı nedir?

g)    Sendikada kadınlar arası ilişkiler nasıldır? Örnekler verebilir misiniz?

§  Sendikada kadınlar arası bir rekabetten bahsedebilir miyiz? Ne tür konularda?

§  Kadınlar arası hiyerarşi var mı? Varsa bunun nedenleri nelerdir?

     ı) Sendikada entelektüel bir ortam var mı?

§  Sendikada bir araya gelince akademik konularda konuşuluyor mu? Örneğin okunan bir kitabın tartışılması, sınıfta çözülememiş bir akademik problemin cevabını sendikal ortada aramak veya tartışmak, bu anlamda seminerler düzenlemek gibi..

h)    Sendikalı kadınlar sendikaya giderken nasıl giyinir? Veya  en azından böyle bir sorun, bir ön kabul  var mı?  ( kadınlar şöyle giyinir, giyinmeli... )

i)     Sendikada aykırı tip olarak tanımlayabileceğiniz kişiler var mı? (kadın ve erkek)

§  Bu aykırı tipler sendikada nasıl karşılanıyor? Bu tiplere karşı sendikada bir açıktan veya gizli “kontrol mekanizması” olduğundan söz edebilir miyiz? ( açıktan bir tavır, yönetimden  uyarı veya beden dilinin kullanılması, dışlama vb.)

j)      Sendikada hangi konular mahremdir, konuşulamaz?

§  Sendikanın nesi sorgulanamaz, hangi konular tabudur?

k)    Sendika içinde feodal ilişki diyebileceğimiz ilişkiler var mı? Örnekler verebilir misiniz?

l)     Sendikadaki özgür ortamın ve tutumların yaratılamamasına dönük bizzat sendikadan gelen baskılardan bahsedilebilir mi? Böyle durumlar gözlemliyor musunuz?

IV. Sendika ve Çevre:

a)    Sendikalı bir kadın diğer kadın ve erkek öğretmenleri nasıl örgütlüyor?

§  Genellikle kadınlar kadınları, erkekler de erkekleri mi örgütler? Onlara nasıl yaklaşıyorsunuz, kimleri hedef kitle olarak seçiyorsunuz?

§  Karşılaşılan sorunlar nelerdir?

§  Kadın öğretmenlerin örgütlenmesinin önündeki engeller nedir?

*** Sendikal mücadele içinde yaşadığınız sizi en çok mutlu eden bir olay ile sizi en çok mutsuz eden bir olayı anlatır mısınız?

B-ÖĞRETMENLİK

 

I.Kişisel

a)    Öğretmenlik mesleğini neden seçtiniz?

§  Sizce öğretmenlik önemli bir meslek mi?

§  Başka bir mesleği tercih eder miydiniz? Mesela neleri?

§  Manevi tatmin duyuyor musunuz? Örnekler verebilir misiniz?

§   

b)    Öğretmenliği kadın mesleği olarak görüyor musunuz? 

c)    Okulda yaşanan sorunlar ailenize/ eve/ilişkilerinize  yansıyor mu? 

d) 

d)  Öğretmen olarak hangi özelliklerinizden memnunsunuz? Hangi kişisel

§  özelliklerinizden memnun değilsiniz?

                                                                                          

II.Kadınlık ve Öğretmenlik

a) Sınıfta kontrolü nasıl sağlarsınız?

b) Kadın öğretmenlerin bu mesleği sürdürürken  zorlandıkları konular var mıdır? Anılarınız var mı?

c) Bir kadın öğretmen nasıl giyinir? Sizde, şöyle veya böyle giyinilir şeklinde  bir  ön kabul var mı?

•           Bu konuda diğer kadın öğretmenlerle aranızda yaklaşım farklılığı var mı?

d) Öğretmen kadınların, eş olarak seçilme konusunda şansları sizce diğer meslekleri yapan kadınlardan  farklı mı? Özellikle küçük yerlerde...

e) Bir kadın öğretmen olarak, okul içinde kendinizi ifade edebiliyor musunuz?

 

III.Sendika ve Öğretmenlik

a) Sendikal çalışmalarınız mesleğinize ve gündelik yaşamınıza yansıyor mu? Örneğin sendikal faaliyetin öğrettiği becerileri işinizi yaparken kullanmak veya tam tersi sendikal faaliyetin getirdiği zorlukların işinizi yapmanızı zorlaştırması gibi olumlu ve olumsuz durumlardan bahsedebilir miyiz?

b) Okulda yaşanan sorunlar sendikaya  yansıyor mu? Yansıtıyor musunuz?

•           Bu sorunların çözümünde sendikanın bir rol oynadığını düşünüyor musunuz? Örnekler verebilir misiniz?

IV.Öğretmenlik

a) “Hiçbir şey olamadıysan öğretmen ol bari.” yargısının nedenleri sizce neler olabilir?

§  Aileniz de böyle düşünüyor muydu? Anılarınız var mı?

  b) Sizce bu mesleğin  maddi (para)/ fiziksel (beden, hastalık durumları) açıdan getirdiği zorluklar var mı? Varsa neler, bu işi yaparken nelerin sıkıntısını çekiyorsunuz?  Bize örnekler vererek anlatır mısınız?

  c) Mesleğinizi yaparken kontrolünüzü yitirdiğiniz bir an veya anlar oldu mu? Örneğin, hiç sorunlu sınıfınız oldu mu? Neler hissettiniz? Nasıl başa çıktınız?   Bize bu konuda bir anınızı anlatır mısınız?

 d) Öğretmenlikle ilgili özel çalışmalar yapıyor musunuz? (ek okumalar, seminerler, öğrenci için malzeme hazırlama, yazılı soruları, ödev vb.)  Bu tip çalışmalara haftada ne kadar süre ayırıyorsunuz?

e) Bize öğretmenler odanızı anlatır mısınız? Oraya ait olduğunuzu hissediyor musunuz?

§  Neler yapılır, neler konuşulur? En çok konuşulan konular nelerdir?

§  Hangi konularda  çatışma çıkar, küslükler hatta ciddi kavgalar olur mu?

§  Erkek ve kadınlar bu odada nasıl oturur? (Ayrı ayrı mı otururlar?)

§  Boş derslerinizde ne yaparsınız?

e)    Devletin ve/ veya okulun resmi politikaları ile sendikanın, kendinizin politikası arasında bir çatışma/çelişki yaşıyor musunuz?

§  (Resmi beklentilerle çatıştığınız noktalar nelerdir? Örneğin törenler, müfredat, anlayış vb.) Çözüm yollarınıza dair birkaç somut örnek verebilir misiniz?

§  İdareyle (yönetimle) en çok hangi sorunlar yaşanıyor? Bu sorunlar nasıl çözülüyor?

V.Öğretmenlik ve Çevre (veli, semt vb.)

a)    Kadın öğretmen olmak, velilerle ve dış çevre ile ilişkileri etkiliyor mu? Size nasıl davranıyorlar? Örneğin bu mesleği yürüten erkeklerden farklı davranıyorlar mı? Anılarınız var mı?

b)    Soruşturma geçirdiniz mi? Bu soruşturmaların nedenleri nelerdi? Nasıl sonuçlandı? Örnekler verip, sizi en çok etkileyen bir anınızı anlatır mısınız?

***Öğretmenlik hayatınızda yaşadığınız ve sizi en çok mutlu eden bir olay ile sizi en çok mutsuz eden bir  olayı  anlatır mısınız?

C-KÜLTÜR

a) Neler okuyorsunuz? En çok hangi yazarı/ yazarları takip ediyorsunuz?

§  Öğrencilere okumaları için neler öneriyorsunuz?

  b)Yazı yazıyor musunuz?  Bunlar yayınlandı mı? Konuşmacı olarak katıldığınız toplantılar oldu mu?

§  Gazeteleri ve haberleri her gün takip edebiliyor musunuz?

  d) Kültürel/sanatsal açıdan doyum sağlayabileceğiniz bir ortamınız/olanaklarınız  var mı? Bunu gerçekleştirmek için neler yapıyorsunuz? Aktif olarak katıldığınız sanat, hobi, spor vs. çalışması etkinliğiniz var mı?

§  Sinema ve tiyatroya vakit ayırabiliyor musunuz?

§  Panellere ve seminerlere vakit ayırabiliyor musunuz? Neleri takip etmeye çalışıyorsunuz?

D-MEDYA VE KADIN

 

I.Sendika,Kadın ve Medya

a)    Medyanın genel olarak kadına bakışı ile sendikalı kadınlara bakışı arasında sizce bir farklılık var mı?Anılarınız var mı?

b)    Sendikanın mücadelesini yansıtan olaylar/ haberler  sizce basında ne oranda çıkıyor?

§  Mücadele edilen konular, mücadele biçimleri, eylemler  medyaya ne oranda yansıyor? İstediğiniz biçimde yansıdığını düşünüyor musunuz?

c)    Sendikalı kadınlar olarak, kadınla ilgili çıkan veya yayınlanan olumsuz haber veya programlara bir tepkiniz (eylem) oluyor mu? Nasıl? Bir iki örnek verir misiniz?

d)    Kadın sendikacıların televizyon/ radyo programlarına katılma, gazetelere yazı yazma oranı nedir? 

§  Bu konuda sendikanın bir politikası var mı? Yani kimler bu tip programlara katılabilir, gidip konuşma yapabilir, yazılı veya geleneksel bir ilke var mı?

E-İSTİSMAR- ŞİDDET- TACİZ- TECAVÜZ- ENSEST

 

I.Genel

a)      Ülkemizde aile içi şiddet yaygın mı? Ne tür olayları aile içi şiddet olarak değerlendirirsiniz?

b)     Cinsel taciz deyince aklınıza neler geliyor, hangi davranışları taciz olarak niteliyorsunuz?

c)      Sizce tecavüz nedir?

§  Aile içi tecavüz kavramını kabul ediyor musunuz?

d)     Okullarda rastlanılan “şiddet” olaylarına ne gibi örnek verebilirsiniz? Neleri şiddet olarak görüyorsunuz? Anılarınız var mı?

e)      Hangi durumlar, davranışlar karşısında  şiddet ortaya çıkıyor  sizce (evde ve okulda)...

§  Hangi anlarda içinizden şiddet veya ona yakın duygular geçiyor, nelere çok öfkeleniyorsunuz?

f)       Sizce ensest ilişkiler toplumda yaygın mı? Bazı verilere göre bu durum bizim ülkemizde oldukça yaygınmış, siz bu görüşe katılıyor musunuz? Bu konuda bildiğiniz örnek veya örnekler var mı?

g)      Şiddet uygulamanın disiplini sağlamada bir rolü var mı?

h)     Şiddet uygulayanların cezalandırılması konusunda yasalarımız yeterli mi ? Önlemek için alınan tedbirler yeterli mi?

i)        Polisin uyguladığı şiddet, kadınlara ve erkeklere karşı bir farklılık gösteriyor mu? Bu konuda yaşadığınız bir deneyim var mı?

II.Kişisel

       a) Hiç tecavüze uğrayan arkadaşınız oldu mu? Onunla başına gelenleri paylaştınız mı? Neler yaptınız, sorunu nasıl çözmeye çalıştınız?

§  Böyle bir durum yaşan kişi ne yapmalı sizce? Biz bu kişilere nasıl yaklaşmalıyız, neler yapabiliriz?

§  Böyle bir durum sizin başınıza gelseydi ilk kimle paylaşmak istediniz?

b)    Günün birinde tecavüz gibi bir olayla karşılaşabileceğinizi hiç düşündünüz mü?

c)    Şiddet içeren bir anınız var mı? ( sokakta, okulda, sendikada, eylemde vb...)

 

III.Sendika ve Siyasette Cinsel Şiddet/Şiddet

a)    Sendikada sizi rahatsız eden ve şiddet olarak gördüğünüz olaylar/durumlar oluyor mu? Anınızı anlatır mısınız?

b)    Sendikada bir şiddete tanık olduğunuzda ne yaparsınız?

c)    Sendikanın şiddet konusunda bir politikası var mı? Şimdiye kadar bu konuda neler yapıldı? Bu konuya karşı mücadele yöntemleri nedir? Veya daha fazla bir şeyler yapılmalı mı? Neler önerirsiniz?

d)    Sendikada veya eylemlerde şiddete, kavgalara karşı kadınlar ve erkekler nasıl davranıyor? Tutumları nedir?

F-EVLİLİK /BİRLİKTE YAŞAM/ AİLE/  DOĞUM...

Evliyse:

a)    Ne zaman evlendiniz? Kaç yaşındaydınız?...

b)    Neden evlendiniz, beklentileriniz nelerdi?

c)    Evlilik sosyal hayatınıza değişiklik getirdi mi?

d)    Nasıl evlendiniz, görücü usulü, arkadaşlık vb.

e)    Evlilik töreni oldu mu? Nasıl? Geleneklere uydunuz mu?

Genel ( Beraberlik, evlilik, aileyle, arkadaşlarıyla veya yalnız yaşayanlar):

a)    Evde kimler yaşıyor? Kaç oda var?

b)    Çalışma odası var mı? Bu odayı kimler nasıl kullanıyor?

c)    Siz hangi ev işlerini eşiniz/ birlikte yaşadığınız kişi veya kişiler  hangi işleri yapıyor? Gündelik rutin nedir bu konuda? Yalnız yaşayan kişiye alttaki soru sorulacak:

§  Gündelik yaptığınız rutin işler nelerdir?

d)    Hobileriniz var mı? Neler? Bunlara ne kadar zaman ayırıyorsunuz?

e)    Evin bütçesi var mı? Parayı kim idare ediyor?

f)     Çocuk yapma konusunda özel ilişkide bulunduğunuz kişiyle aynı yaklaşım içinde miydiniz ya da içinde misiniz?

f)     Çocuk bakımı, eğitimi, disiplin anlayışı gibi konularda eşinizle/ beraberlik yaşadığınız kişiyle aynı görüşte misiniz?

g)    ( Evde çocuk varsa) Çocukların ev ödevine kim yardım ediyor? Veli toplantılarına kim gidiyor? ( Çocuğu yoksa)Ya da kim gitmeli kim yardım etmeli?

h)    Çocuklarınızın evden ayrılma yaşı ne olmalıdır? Ve hangi durumda ayrılabilirler?

g)    Aile içinde kararları ortak mı alırsınız? Bu süreç nasıl işler?

h)    Din, politika vb. konularda farklı şeyler düşündüğünüzde bu sorunu nasıl çözümlüyorsunuz?

a)    Evlilik kurumu konusunda neler ne düşünüyorsunuz?

b)    Aileleriniz özel ilişkilerinizin ne kadar içinde?

c)    Hiç boşanmayı/ ayrılmayı aklınızdan geçirdiniz mi? (veya neden boşandınız, neden ayrıldınız?)

d)    Aldatmak, şiddet boşanma/ayrılma nedeni olabilir mi? Sizce en temel boşanma/ ayrılma nedenleri nedir?

e)    Aile içinde boş zamanlarınızı nasıl değerlendiriyorsunuz? Birlikte neler yapıyorsunuz?

f)     Yalnız başınıza genellikle nereye gidersiniz?

g)    Sendikalı olmak özel ilişkinizi etkiledi mi?

h)    Kim daha fazla kazanıyor, eşitsizlik varsa bu durum ilişkileri etkiliyor mu?

i)     Eve sık misafir geliyor mu? Genellikle kimler gelir, ne kadar sıklıkta, onlara kim hizmet eder?

r)     Her kadın sizce mutlaka bir çocuk sahibi olmalı mıdır?

s)    (Ailenizle birlikte, eşinizle, sevgilinizle, arkadaşlarınızla, yalnız) yaşamanız sendikal çalışmalarınızı ve diğer faaliyetlerinizi etkiliyor mu?

t)     Ev içinde özel yaşantınızı koruyabiliyor musunuz?

(TV programı, içki, sigara içme, sevgilinizin ve arkadaşlarınızın eve gelmesi gibi )

§  Giriş çıkış saatlerini etkiliyor mu?

u)    Evinizde kendinizi huzurlu hissediyor musunuz?

 

G-ÇOK KÜLTÜRLÜLÜK... DİNSEL/ ETNİK/ CİNSEL KİMLİK

 

I-KİŞİSEL

a)    Kendinizi hangi kimliklerle tanımlarsınız?

§  Aidiyetlerinizi yani sahip olduğunuz dinsel, cinsel, etnik, politik vb. kimliklerinizi  önem sırasına göre sıralar mısınız?

b)    Farklı kimliklerinizden hangilerini nerede, nasıl ifade ediyorsunuz, örnekleyerek anlatır mısınız? Yaşantınızdaki hangi deneyimler bazı kimliklerinizin başkalarıyla paylaşılmasında engelleyici oldu? ( dinsel, etnik, cinsel )

c)    Kimliğinizi rahat ifade edebiliyor musunuz? Ettiğinizde nasıl bir tepki ile karşılaşıyorsunuz? (okulda, sendikada, dışarıda vb.)

d)    Kimlikleri açıkça ifade etmenin kazançları ve kayıpları nedir sizce?

e)    Sakladığınız bir kimliğiniz var mı?

f)     Kimliklerin ifade edilememesinde esas problem nedir?

g)    Kişiliğinizin /Kimliğinizin oluşmasında ergenlik döneminde yaşadıklarınızın ne gibi etkileri olmuştur? Anınız var mı?

h)    Kimliklerimizin resmi hüviyet cüzdanına yazılması sizce şart mı? Bu konuda ne düşünüyorsunuz?

 

II-SENDİKA VE ÇOK KÜLTÜRLÜLÜK

a)    Hangi kimlikler sendikada daha rahat ifade ediliyor? Sendika gerek örgüt içinde gerekse eğitim kurumlarında çok kültürlü hayatı sağlamak için nasıl bir politika izliyor?

b)    Kimlikleri ifade etme konusunda sendikada rahat bir ortam var mı?

c)    Peki sizce hangi kimlikler sendikada daha rahat ifade edilebiliyor? Sizce hangi kimlik burada hiç kabul görmez?

d)    Sendika kimlik problemlerini çözmek ve çok kültürlü bir hayatı/dönüşümü sağlamak için  ciddi bir mücadele yürütüyor mu? Neler yapılıyor? Bu konularda sendikanın politikası nedir?

e)    Çok kültürlülük anlayışının eğitim ve öğretime yansıyabilmesi ve resmi devlet politikasının aşılması konusunda sendikanın ne gibi çalışmaları vardır? Örnekler verebilir misiniz? Bu konularda kişi olarak siz neler yapıyorsunuz?

 

III-ÖĞRETMENLİK VE ÇOK KÜLTÜRLÜLÜK

a)    Farklı kültürel kimlikler (din, dil, cins, etnik yapı vb.) akademik çalışmalarınıza yansıyor mu? Bu konuda sınıfta neler yaşanıyor, nasıl bir tutum izliyorsunuz?

b)    Kimlikleriniz mesleğinize yansıyor mu? Yansıtıyor musunuz?

c)    Resmi müfredat içinde yer alan hangi konu ve yaklaşımların çok kültürlülük anlayışı ile çeliştiğini düşünüyorsunuz? Örnek verebilir misiniz?

§  Resmi müfredatta yer alan ve çok kültürlülük ile çelişen konuları nasıl işliyorsunuz? Somut bir örnek verir misiniz?

d)    Farklı etnik gruptan öğrencileriniz oldu mu? Bir sorun yaşadınız mı? Nasıl çözdünüz? Anınızı anlatır mısınız?

e)    Öğretmenler odasında veya başka bir yerde “dışlanan bir kimlik”  ile ilgili olumsuz konuşmalar geçtiğinde nasıl bir tutum alıyorsunuz? Bir anınız var mı?

f)     Öğrencilerin dini eğilimleri, söylemleri sınıfta gündeme geldiğinde nasıl bir tutum alıyorsunuz? (örneğin: oruç tutmamak günahtır, öğretmenim siz oruç tutuyor musunuz? Onlar Müslüman değil, onlar gavurdur vb.)

 

IV-AİLE VE ÇOK KÜLTÜRLÜLÜK

a)    Ailenizde (gündelik yaşamda) Türkçe dışında kullanılan bir dil var mı?

b)    Kendi ailenizde var mıydı?

§  Kendinize ait başka bir anadiliniz varsa çocuklarınıza bu dilde konuşmayı ve yazı yazmayı öğretmek için  özel bir çaba harcıyor musunuz veya bu konuda neler yapıyorsunuz?

c)    Çocuğunuza kimliği konusunda (mezhep, etnik kimlik) nasıl bir eğitim verdiniz?

d)    Çocuğunuzun kimliği konusunda onu bilgilendirdiniz mi, nasıl bir tutum izlediğiniz? (mezhep, cinsel kimliği, etnik kimliği)

§  Örneğin ailenin bağlı olduğu din veya mezhep hakkında veya etnik aidiyet konusunda çocuklarınızla  özel olarak konuşur musunuz?

§  Onların bu aidiyetleri taşımalarını istiyor musunuz?  Neler düşünüyorsunuz? Veya bu konudaki aile içi durum/ tutum nedir?

H-CİNSELLİK

 

I-Kişisel

a) Cinsellikle kaç yaşınızda tanıştınız?

·         Cinsellikle ilgili bilgileri ilk kez  ne zaman ve nasıl kimlerden öğrendiniz?

·         Cinselliği öğrendiğiniz o yıllarda aklınızda kalan anınız var mı?

b) Cinsellikle ilgili tabularınız var mı?

·         Kimlerin yanında rahat soyunursunuz?

·         Kadın cinsel organlarının isimlerini açıkça kullanabilir misiniz?

·         Cinsellikle ilgili sorunlarınızı rahatlıkla ifade edebilir misiniz ? Edemiyorsanız nedenleri neler olabilir? ( doktora, anne babaya, sevgiline, eşine vb.)

·         Bir cinsel sorun aktarma ile ilgili bir anınız varsa anlatır mısınız?  

c) “ Sizin namusunuzdan biz sorumluyuz.” anlayışı size neler ifade ediyor?

·         Bu anlayışa en çok kimlerde, nerelerde tanık oluyorsunuz?

·         Böyle bir anlayışla karşılaşınca neler hissediyorsunuz? Ne gibi tepkiler veriyorsunuz? Bu konuyla ilgili bir anınız var mı?

d) Sarkıntılıklar ve gösterilen tepkiler üzerine gözlemleriniz nelerdir?

·         Sokaktaki sarkıntılıklara karşı geliştirdiğiniz yöntemleriniz var mı?

·         Okulda ya da herhangi bir ortamda sarkıntılıklarla karşılaştınız mı?

·         Çevrenizden ne gibi tepkiler gözlemlediniz?

·         Sizin tepkiniz ne oldu? Tepkinizi nasıl değerlendiriyorsunuz?

e) Yasak ilişkinin bedelini sizce en fazla kim ödüyor? Kadın mı erkek mi? Bu konudaki gözlemleriniz nelerdir? Varsa bir anınızı anlatır mısınız?

        

 

II.Kadın

a)    Genelde kabul edilen kadın rollerinin benimsenmesi (kadınlar makyaj yapar, zarif giyinmelidir gibi) konusunda ne düşünüyorsunuz?

·         Kadınların bir etkisi, bir baskısı oluyor mu?

·         Örneğin saçın çok uzamış, kestir, boyat, çok modern olmuşsun, makyaj yapman çok hoş gibi yaklaşımlar sizi nasıl etkiler?

·         Böyle yaklaşımlara karşı nasıl bir tutumla yaklaşırsınız? Bir anınız var mı?

b)    Kadın veya kız olmak, kız oğlan kız gelin gitmek ve bunlar gibi düşünceleri nasıl karşılıyorsunuz?

c)    Kadınların cinsel kimliklerini ön plana çıkararak çeşitli alanlarda avantaj elde ettiğini düşünüyor musunuz?

·         Mesela hangi alanlar?

·         Kadınlar cinselliklerini nasıl yarar nesnesi haline dönüştürüyorlar veya sizce gerçekten böyle bir şey var mı?

·         Örnek verebileceğiniz çevrede ya da kendinizde gözlemlediğiniz bir anınızı anlatabilir misiniz?

d)    Bir kadının kocasından dayak yediğini duyduğunuzda, gördüğünüzde olaya müdahale eder misiniz? Bu konuyla ilgili bir anınız var mı?

e)     Sendikalı olmanız veya siyasetle uğraşmanız bekaretle ilgili yargılarınızı nasıl etkiledi?

III.Eğitim

a) Cinsel eğitimle ilgili çocuklara genel tavrınız nedir?

§  Ebeveyn olarak  cinsellikle ilgili çocuklarınızın sorduğu sorulara nasıl cevap veriyorsunuz?

§  Cevap vermekte zorluk çektiğiniz sorular oluyor mu?

§  Bu konuyu nasıl hallediyorsunuz?

§  Anınız varsa anlatır mısınız?

b)    Genelde okullarda cinsellikle ilgili ne gibi sorunlarla karşılaşıyorsunuz?

§  Okullarda çok sık görülen “etek açma” , “sutyen çekme”,  “pandik atma” olayına ilişkin görüşleriniz nelerdir?

§  Böyle bir durumla karşılaştıysanız nasıl bir tavır takındınız? Ya da karşılaşırsanız nasıl bir yöntem izlerdiniz tavrınız ne olurdu?

§  Kız öğrencilerin küçük yaştan itibaren okula süslü gelmeleri, makyaj yapmaları, eteklerinin boylarını kısaltmaları vb. sıklıkla görülen bir durum mudur? Siz hangilerine rastladınız, nedenleri neler olabilir?

§  Bu tip durumlarda nasıl tavır aldınız? Ya da karşılaşmadıysanız karşılaştığınızda nasıl bir yöntem uygulardınız?

§  Bu durum karşısında sizin çalıştığınız okulda uygulanan genel yaklaşım nedir? Bir örnekle açıklar mısınız?

§  Mastürbasyon yapan bir öğrenciye karşı bir öğretmenin yaklaşımı ne olmalıdır? Başınıza hiç böyle bir olay geldi mi?

d)     Kadın ve erkek öğretmenlerin karşı cinsten öğrencilerle ilişkileri nasıl olmalı? Bu anlamda yaşadığınız ya da tanık olduğunuz olaylar oldu mu? Nasıl çözümlediniz ya da nasıl çözümlendi?

e)      Çocuğunuza cinsel eğitim veriyor musunuz? Sizce kızlara anneler, erkeklere babalar mı bu eğitimi vermeli? Sizin ailenizde bu konudaki tutum ve yaklaşımlar nedir?

§  Kız ve erkek rollerini benimseme/benimsetme  konusunda çocuklarınıza küçüklüklerinden itibaren özel olarak uyguladığınız bir eğitim oldu mu bu konuda nasıl bir tutum yaklaşım içindesiniz? (Kızlar şöyle oturur, annelerine yardım eder, bu renk kız rengi erkekler giymez, bu erkek sporudur bunu yapmalısın vb.)

f)       Sizce çocuklar toplusal cinsiyete uygun mu eğitilmeli?

g)      Çocukların karşı cinsle ilişkileri konusunda bakış açınız nedir?

§  Kız ve erkek çocukları arasında ilişki konusunda bir fark olmalı mı?

§  İlk cinsel deneyimini sizce kaç yaşında ve nasıl yaşamalı?

§  Çocuğunuzun cinsel tercihi farklı olsa ne düşünürsünüz ve ne hissedersiniz?

I-YAŞAM STANDARDI

 

I.Kişisel

a)  Ekonomik koşullarınız hangi ihtiyaçlarınızı karşılamaya yetiyor?

b) Bütçeniz çalışmalardan geri kalmanıza yol açıyor mu?

           

II.Sendika

     a) Sendikanın mücadele alanı olarak seçtiği konular nelerdir?

§  Daha çok hangi alanlar için mücadele ediliyor? Örnek verebilir misiniz?

§  Kadın kimliğine, haklarına dönük politik organizasyonların ve fikirlerin sendikada belli bir yeri ve ağırlığı var mı?

§  Bunlardan ne kadarı hayata geçiril di? Örnek verebilir misiniz?

b) Sendikada çalışmanız bütçenizi nasıl etkiliyor? Somut örnekler verebilir misiniz?

§  Ekonomik koşullarınız sendikada aktif olarak çalışmanızın önünde engel oluyor mu? Ve böyle örnekler biliyor musunuz?

§  Örneğin sendikaya geldiğiniz günlerde cebinizden sırf bu iş nedeniyle ne kadar para çıkıyor? Nelere harcama yapıyorsunuz?

c) Sendikanın geliri nereden geliyor?

§  Örneğin sizin şubenizin aylık geliri ve gideri nedir?

§  Sendikanın geliri daha çok hangi harcamalara gidiyor?

§  Bunları biliyor musunuz? ( bilmiyorum derse ) Bu durumun sebebi sizce nedir?

      d) Sendikada çalışan aktif kadın sayısı geçmiş yıllarla kıyaslandığında artıyor mu?

§  Kadın ve erkek sendikacıların oranı nedir? Bu konudaki gözlemlerinizi aktarır mısınız?

      e) Sendikada bir kadın dayanışmasından bahsedebilir misiniz? Yoksa sizce neden yok?

§  Siyasi grup kimliği kadın dayanışmasının önüne geçiyor mu?

§  Yönetici kadın olmak kadınlarda bir değişime yol açıyor mu? ( fiziksel, düşünsel, duygusal vb.) Örnek verebilir misiniz?

J-SOKAK/ DIŞ MEKAN/ EĞLENCE YERLERİ

I.Kişisel

a)    Cinsel kimliğinizden dolayı dışarıda, sokakta, eğlence mekanlarında sizi rahatsız eden davranışlarla karşılaşıyor musunuz? Anılarınızı paylaşır mısınız?

§  Yolda, otobüste vb. yerlerde sırf cinsel kimliğinizden dolayı sizi rahatsız eden davranışlarla karşılaşıyor musunuz? Hatırladığınız bir anınız var mı?

§  Bu tip mekânlarda erkeklerin korumacı davranışlarını (örneğin otobüste kalkıp yer vermeleri) nasıl karşılıyorsunuz?

b)    Tek başınıza gece sokağa çıkıyor musunuz?

§  Böyle bir durumda nerelere gidersiniz? Nerelere gitmemeye gayret edersiniz?

§  En geç kaçta eve dönersiniz?

§  Yalnız ve kadın olmanız gece dönüş saatinizi etkiliyor mu?

§  Kadın olmanız eğlence mekanlarını seçişinizi etkiliyor mu? Örneğin yalnız başınıza eğlenmeye gider misiniz? Veya yanınızda sadece kadın arkadaşlarınız varsa nerelere eğlenmeye gidersiniz?

§  Sinemaya, tiyatroya, konsere yalnız başınıza gidiyor musunuz? Gitmiyorsanız bu seçiminizin nedenleri neler olabilir?

§  Kadın olmanızın bir rolü olabilir mi?

c)    Giyim konusunda kendinize çizdiğiniz bir çerçeve var mı?

§  Giyiminizi seçerken neler etkili oluyor?

§  Gittiğiniz yere göre giyiminiz farklılık gösteriyor mu? Neden ve nasıl?

      d) Dışarıda rahatsız edildiğinizde nasıl tepki veriyorsunuz?  

§  Sizin bu tepkilerinize karşı çevreden nasıl tepkiler alıyorsunuz? Örnek verebilir misiniz?

d)    Sizin yaşam tarzınızı  başka yerlerde anlattığınızda çevrenizden nasıl tepkiler alıyorsunuz?

§  Özellikle çevrenizdeki kadınlar sizi açıkça ya da beden dilleriyle yargılıyorlar mı? Buna benzer hislere kapıldığınız anlar oldu mu? Ne zaman, nerede?

§  Hemcinsleriniz arasındayken de toplumsal bir baskı hissediyor musunuz?

§  En çok hangi konularda hissediyorsunuz? Ve nerelerde? (sendikada, okulda, dışarıda)

      e)Sokakta karşılaştığınız ve başka bir kadının başına gelen taciz türü olaylara müdahale ediyor musunuz? Bir anınız varsa anlatır mısınız?

II.Sendika

a)    Sendika yöneticilerinin kadınların giyimi konusunda belli bir yaklaşımı var mı?

b)    Kadın öğretmenlerin pantolon giyme konusunda sendikanın verdiği mücadelede kadınlar ne derece bilinçliydi?

c)    Bu mücadeleye ne oranda kadın katıldı? Bu konu nasıl gündeme geldi? Ve bu başarı nasıl sağlandı?

NOT: 

Bu soruları 2004-2005 senesinde hazırladık ve bunları kullanarak bir çok kadınla sözlü tarih çalışması yaptık. İşin başında Tarih Vakfı proje sorumlusu Gülay Kayacan'dan sözlü tarih eğitimi aldık. İlgili kitapları okuduk, tartıştık. İlk uygulamaları

kendi aramızda gerçekleştirdik.

Esas sorularımız; koyu renkle yazılmış olan açık uçlu sorulardır. Onların altında yer alan soruları konuşmanın kilitlenme riskini düşünerek kapı açıcı sorular olarak yazdık ve öyle kullandık. 

Bu soruların hepsini bir seferde kullanmaktan ziyade konuşacağımız kişinin profiline uygun olarak buradan seçtiğimiz sorularla bir bağlam çerçevesi oluşturmaya çalıştık ve o şekilde uygulama yaptık.

Esas hedefimiz; ankete benzer bir şey yapmak olmadı hiç bir zaman. Daima anıları toplamaya çalıştık. Anekdot biriktirmeyi hedefledik. Onlardan yararlanarak oyunlarımızı yazdık. 

Hepsi özgün sorulardır. Kaynak gösterilemeden, atıfta bulunmadan kullanılmamasını isteriz.

Kadınlar Sahnesi